donderdag 27 januari 2011

Wolf Hall en De zusjes Boleyn

Ik zit in een Tudor-fase. Een beetje tot mijn verbazing, want Henry VIII leek mij uit de geschiedenisboekjes een bebaarde engerd met zes achtereenvolgende echtgenotes, van wie hij er twee verstootte en twee liet onthoofden. (Een stierf er in het kraambed, en de zesde overleefde hem). Als hoofdpersoon in de zondagavondse tv-serie The Tudors wordt hij echter uitgebeeld als een knappe, charismatische kerel (zij het nog steeds een beangstigende echtgenoot) in een soort The Bold goes Middle Ages, maar dan met diepgang, actie, en prachtige kostuums en locaties. Ik volg het dan ook op de voet.

Pionnen
Deze zomer las ik ook Philippa Gregory's De zusjes Boleyn (The Other Boleyn Girl, ook verfilmd met Scarlett Johansson en Natalie Portman). Hoofdpersoon in dit boek is Mary Boleyn, de zus van de tweede vrouw van Henry, Anne Boleyn. Saillant detail: Mary was eerder Henry's maitresse. Het boek leest makkelijk weg, maar Gregory beschrijft evengoed schrijnend hoe Mary en Anne door hun uiterst adelijke familieleden naar believen worden ingezet om de familiestatus en rijkdom te verhogen, en als hete aardappels worden gedropt zodra ze uit 's konings gunsten verdwijnen. Het was een slechte tijd om vrouw te zijn, die zestiende eeuw.

Opkomst en ondergang
De laatste dagen ging ik helemaal kopje onder in Hilary Mantel's Wolf Hall, een pil van 664 bladzijden, die ik het liefst allemaal achter elkaar zou willen verslinden (jammer dat het dagelijks leven soms zo tussendoor komt). Het is het verhaal van Thomas Cromwell, die vanuit het niets (na een schimmige jeugd als zoon van een meestal dronken dorpssmid) opklimt tot de positie van de belangrijkste adviseur van Henry. Om hen heen vallen hovelingen, kardinalen en koninginnen bij bosjes uit de gunst van de koning, en ook Cromwell zelf zal uiteindelijk op het schavot eindigen (al valt dat buiten het bestek van dit boek). Geen vrolijk thema, en geen verrassende wendingen, de geschiedenis is immers bekend.

Nooit vrij, nooit veilig
Wat Wolf Hall zo meeslepend maakt is de indringende manier waarop Mantel de tijd, de samenleving en de mensen weergeeft. Het boek pakt je bij je kraag en gooit je in een wereld van pracht en praal, armoede, ziekte, rijkdom, schoonheid, onrecht, religie, bijgeloof, wreedheid en liefde. En boven alles, vond ik, ook een wereld van onvrijheid en willekeur. Onvrijheid om te geloven wat je wilt, te zeggen wat je denkt, te doen wat je zou kunnen doen als je niet gebonden was door de beperkingen van je klasse (of je sekse). Willekeur van koningen, religieuze twisten, ziektes en plunderaars, een leven dat nooit veilig of gewaarborgd is. Een boek om helemaal in ondergedompeld te worden en, als je weer bovenkomt, een boek dat je met andere ogen naar de verworvenheden en tekortkomingen van je eigen tijd laat kijken.

Voor wie meer wil lezen, de links naar Bol:




3 opmerkingen:

Unknown zei

Dag Marieke,

Heerlijk om te lezen dat je er zo van hebt genoten. Wolf Hall is echt een boek om je mee af te zonderen; wil je wel geloven dat ik na de vertaling - die negen maanden in beslag nam - nog wéken een tikje verdwaasd rondliep? Maar je vroeg om tips. Aangenomen dat je Het lot van de familie Meijer van Charles Lewinsky al hebt gelezen, en de Stemmen van de Pamano van Jaume Cabré, dan mag ik je vast wel attent maken op De niet-verhoorde gebeden van Jacob de Zoet van David Mitchell. Veel leesplezier en vriendelijke groeten,

Ine Willems (vertaler Wolf Hall)

Marieke Hoogwout zei

Dag Ine,

Wat geweldig leuk om hier een reactie van de vertaler te lezen. En ik kan me heel goed voorstellen dat je je nog weken na afronding licht verdwaasd voelde, ik had dit al na het lezen. Ik begreep dat Hilary Mantel nu een vervolg schrijft, ik hoop dat je daar gauw aan mag beginnen...?
En wat toevallig: De niet verhoorde gebeden van Jacob de Zoet ben ik nu aan het lezen, aan Mitchells Wolkenatlas ben ik ook helemaal verslingerd geweest. De andere twee titels die je noemt, heb ik nog niet gelezen, maar die staan dus bij deze hoog op mijn lijstje!

Hartelijk dank voor je reactie, en houd je ons op de hoogte als een vervolg zich aandient?

Met vriendelijke groeten
Marieke

Unknown zei

Hallo Marieke,

Ja, ze is inderdaad bezig aan The Mirror and The Light, dat Cromwells laatste jaren beslaat. Grandioos natuurlijk, maar ze heeft ontzettend te kampen met haar gezondheid - waarover ze trouwens een hi-la-risch hospital diary heeft bijgehouden (zie: http://www.lrb.co.uk/v32/n21/hilary-mantel/diary) - en ik vermoed dat het 2012 wordt voordat dat vervolg verschijnt.

Hartelijks,
Ine