woensdag 26 oktober 2011

Zou jij Poekie naar de plastisch chirurg sturen?

Sinds een week dartelt katje Bles door ons huis. Ze is inmiddels negen weken oud, rent achter haar eigen staart aan, klimt in de gordijnen, ligt spinnend naast ons op de bank en valt elke veterschoen verbeten aan. Terwijl ik vertederd toekijk hoe ze op vier pootjes tegelijk opspringt om een denkbeeldig vliegje uit te schakelen, zie ik door het raam achter haar de buurpoes door de tuin banjeren.

Buurpoes is een paar jaar ouder, en het valt me op hoe groot ze is naast kleine Bles, en hoe anders een kitten er nog uitziet. Bles heeft grote oren, grote ogen, en een klein slank kattenlijfje. Een heel verschil met de kleine kop en het stevige postuur van de buuv, die snel en lenig door de heg wegglipt.

En dan raakt het me. Van onze katten houden we onvoorwaardelijk, als springerige kitten en als volwassen tijgerende kat, en als rustige senior en als oude dikke dommelende theemuts. En nooit kijken we naar onze lieve Poekie alsof ze gefaald heeft wanneer ze er niet langer als een doddige kitten uitziet, maar als de volwassen moederkat die ze inmiddels is.

Waarom kunnen we niet naar onszelf kijken zoals we naar Poekie kijken? Waarom kijken we met spijt naar onze kaaklijn, als die niet meer superstrak is; naar onze taille, als die niet meer wespen is; naar onze armen, als de eerste tekenen van bingo wings zich daar aandienen?

Waarom eisen we van onszelf dat we een eeuwige kitten blijven?

Vond ik mezelf mooier toen ik nog strakker, gladder en jonger was? Ja, natuurlijk. Zou ik er weer zo willen uitzien? Jazeker wel. Maar nu ik naar Bles kijk, die zich heeft opgerold in haar velours kattenmandje, en lui ligt te slapen na een tijdje rondjes racen over de banken (nageltjes uit), vraag ik me af waarom.

Bles heeft in een week al een plaats in mijn hart die ze nooit meer zal verlaten, hoe oud ze ook wordt, hoe dof haar vacht ooit ook zal worden en hoe stram ze ook ooit over de bank zal schrijden.

Tijd om mezelf als een Poekie te gaan zien.

donderdag 13 oktober 2011

Daar zijn we weer: "Nederlandse vrouwen zijn lui"

Onder de altijd fijne noemer Nederlandse vrouwen zijn luie donders veegt columniste Ebru Umar in de Volkskrant van 12 oktober de vloer aan met de mentaliteit van de Nederlandse, hooguit parttimende, 'werk-moet-leuk-zijn'-vrouw.

Umar brengt een hoop zinnige argumenten waarom je als vrouw voor je zelfstandigheid moet zorgen, en haar uitsmijter is ronduit briljant: "De man die zich mij denkt te kunnen permitteren moet nog geboren worden."

Zonde is alleen dat de kop boven het artikel weer alles op één hoop veegt en straal voorbijgaat aan het feit dat 'no woman is an island, entire of itself'. Onze cultuur heeft invloed; de manier waarop we denken en kijken heeft invloed; ons Nederlandse moederschapsideaal heeft invloed.

Ja, ik ben ook voor economische zelfstandigheid van een ieder. Ja, ik ben ook voor het benutten van de talenten van iedereen (in werk én in zorgen, voor mannen én vrouwen). Maar ook: ja, ik word doodmoe van het eeuwige geschop naar de Nederlandse moeders. Cultuur zit tussen ons aller oren, niet alleen van de moeders, ook van de vaders die wel fulltime blijven werken; de werkgevers die denken dat vrouwen 'nu eenmaal minder ambitieus worden' als ze kinderen krijgen en ze geen uitdagingen meer bieden; een omgeving die een moeder die vier dagen werkt, een carrièremoeder noemt, en een vader die vier dagen werkt, een zorgende vader

Hebben vrouwen daar een aandeel in? Ja. Is het goed dat wij vrouwen onze verantwoordelijkheid nemen? Ja. Zijn we er dan? Nee, natuurlijk niet.

In haar boek Vanuit je hart naar succces laat de als jonge single superambitieuze Jolanda Holwerda openhartig zien hoe moeilijk het was om haar ambities vast te houden toen ze moeder werd - onze hele cultuur was gewoon niet ingericht op ouders met ambities in hun werk én in hun gezinsleven. Die worsteling leidde uiteindelijk tot de oprichting van Lof magazine, inmiddels uitgegroeid van blad met een missie tot missie met een blad, een online platform, de Loflist Beste Werkgevers voor Werkende Ouders en de Lof Next Role Model-verkiezingen.
Over vrouwen die hun verantwoordelijkheid nemen gesproken - Jolanda veranderde de wereld er meteen ook bij.

In haar boek interviewt ze ook Yvonne Benschop, die als hoogleraar Organizational Behavior veel onderzoek doet naar gender en diversiteit in organisaties. Als afsluiter dit stuk uit Jolanda's interview met haar:
"Geen nuance, simpel scoren
Boeken van vrouwen die andere vrouwen ongezouten de maat nemen (denk Marike Stellinga met De mythe van het glazen plafond, denk Elma Drayer met haar Verwende Prinsesjes) krijgen veel aandacht in de media. Over zulke boeken, kan Benschop kort zijn: daarover sloeg Aaf Brandt Corstius al de spijker op de kop in een column in NRC Next. In die column schreef ze: “Het is een nieuw soort beroep geworden: iets shockerends over vrouwen roepen, daar een boek over schrijven, op de cover van dat boek gaan staan met een integere, maar scherpe blik en vervolgens tot in lengte van dagen je punt (en eigenlijk alle punten die vagelijk raken aan het onderwerp ‘vrouw’) in talkshows verdedigen tegen de mannen aan tafel, liefst in een leuke jurk.” * Met een genuanceerde boodschap haal je namelijk de headlines niet, concludeert ze in haar slotzin.
Benschop onderschrijft dat. De uitersten trekken de aandacht, zegt ze, omdat de complexe, genuanceerde boodschap voor veel mensen ongemakkelijk voelt. Die boodschap is dat vrouwen onderling sterk verschillen, en dat je dus niet alle vrouwen noch de ambities van vrouwen over een kam kunt scheren. Ambities zijn niet individueel bepaald, maar ambities groeien of kwijnen weg in bepaalde omstandigheden."
Vanuit je hart naar succes, p. 101/102. Citaat column* uit: ‘Liefst in een leuke jurk’, Aaf Brandt Corstius. In: NRC Next, 29 september 2009. De hele column lees je hier, aanrader

Meer lezen over Vanuit je hart naar succes, bij Bol.com:

Vanuit je hart naar succes
Jolande Holwerda

dinsdag 11 oktober 2011

Change of name

In het najaar van 2007 verscheen mijn boek “Een nieuwe carrière na je 35e“. Een boek waarin zeventien vrouwen openhartig en inspirerend vertellen over hun keuze om hun loopbaan helemaal om te gooien – of juist niet. Want ook met kleine wijzigingen kun je meer voldoening en plezier in je werk vinden. Vijf deskundigen laten in het boek hun licht schijnen over financiën, pensioen, loopbaankeuzes en leeftijd. Het boek was de ‘pilot’ uitgave van Réunion en ging ook over mijn eigen loopbaanswitch - van marketeer via thuisblijfmoeder tot uitgever.

Nu, vier jaar later, is Uitgeverij Réunion volop in bedrijf en zijn we trots op al onze titels – zowel papieren edities als eBooks – op het gebied van Management, Bestuur, Loopbaan en Persoonlijke Ontwikkeling. Al onze titels zijn verkrijgbaar via elke boekhandel in Nederland. En sinds vorige week heeft Réunion ook zijn eigen webwinkel.

Om dit te vieren, is het boek waar het mee begon nu blijvend in prijs verlaagd naar de meeneemprijs van maar € 9,90. Als inspiratie voor iedereen die wel eens droomt van een loopbaanswitch.

Ook vond ik dit een goed moment om mijn blog van naam te veranderen. Uitgeverij Réunion groeit en bloeit, en heeft een eigen platform met blog en webwinkel rondom alles wat we uitgeven (en dat wordt steeds meer).
Hier wil ik blijven bloggen over alles wat me raakt in boeken, in ondernemen en uitgeven, en in het leven, ook waar het niet direct te maken heeft met Réunion.

Vandaar hier voortaan de naam Boekenbusiness.
Nu alleen nog tijd maken om vaker te bloggen over nog meer boeken :-).

dinsdag 20 september 2011

Moederschap versus ambities - en hoe ik me weer 'compleet' voelde

Zes jaar geleden liep ik als fulltime thuisblijfmoeder, met mijn twee heerlijke jonge zoons in een duowandelwagen, door de woonerven van Nieuwegein. Op weg om de eendjes te voeren, of een boodschap te doen, of een poosje te gaan kijken bij de fascinerende graafmachines op het bouwterrein. Een auto passeerde langzaam, en ik hoopte vurig dat de bestuurder verdwaald was en mij de weg zou vragen. Een kans op een gesprekje met een volwassene!

In die tijd verlangde ik soms hevig terug naar mijn werkende-moederleven. Ik miste het onafhankelijke, het individuele, het gevoel iets echt te kunnen. Dat hinderde me en ik ging erdoor aan mezelf twijfelen. Als ik zo veel van mijn man en mijn kinderen hield (en dat deed ik), waarom miste ik mijn werk dan zo? Waarom was ik dan zo kinderachtig en egoïstisch en kon ik niet gewoon genieten van wat ik had?

Maar áls ik dan echt mijn werk zo miste, waarom regelde ik dat dan niet gewoon? Dat zou geen enkel probleem moeten zijn voor een moeder van twee anno 2005, behalve dan dat ik het gewoon niet voor elkaar had gekregen in de jaren dat ik het had geprobeerd.

Ik voelde me soms alsof ik uit twee helften bestond. Ik was een gelukkige moeder en kon veel tijd met mijn kinderen doorbrengen. Maar mijn andere zelf bleef mijn eigen ambities, werk en individualiteit maar missen. En dat was raar, want alles was mijn eigen keuze. Ik kon immers doen wat ik maar wilde: fulltime werken, parttime werken, helemaal niet werken. Waarom dan klagen over de keuze die ik zelf gemaakt had?

Stop met zeuren, dacht ik. Maar het hielp niet echt.

Toen las ik Necessary Dreams, dat prachtige boek van psychiater Anna Fels, voortgekomen uit haar verwondering over de moeizame relatie die veel vrouwen nog hebben met ambitie. Precies zoals ik. Ik was weg van haar boek, omdat ze beschrijft hoe mooi ambities eigenlijk zijn en hoe belangrijk ze zijn voor ons welzijn en ons geluk.

Fels laat zien dat het kunnen nastreven van je ambities voor elk mens zo nodig is als zuurstof. Ambitie heeft twee helften, zegt ze, 'ergens goed in zijn, én daarvoor erkenning krijgen'. En of je ambitie nu lesgeven, tekenen, neurochirurgie of appeltaarten bakken is; ergens goed in zijn en er erkenning voor krijgen, vervult een levensbehoefte in ons allemaal.

De weg naar ergens goed in zijn ligt voor vrouwen tegenwoordig wijd open. Alle opleidingen, op alle niveaus, en alle beroepen zijn vrij toegankelijk. En dat is een enorme winst. Maar erkenning ligt nog wat lastiger voor vrouwen, laat Fels zien. En dat onderbouwt ze met gedegen onderzoeken en mooie voorbeelden.

Van vrouwen vinden we, vaak nog onbewust, dat ze natuurlijk volop ambitieus mogen zijn - maar pas nadat ze voor alle anderen gezorgd hebben. En die druk doet zich in onze tijd vooral nog voor in de levensfase dat vrouwen kinderen krijgen. Voor mij laat het zich samenvatten in de bekende Nederlandse situatie: een moeder die vier dagen werkt, is een carrièremoeder; een vader die vier dagen werkt, is een zorgende vader.

Haar boek was een en al herkenning en maakte dat ik me weer 'compleet' voelde. De twee helften die ik dacht dat ik in mij had, hoefden niet met elkaar te strijden, ze waren één en dezelfde. Necessary Dreams inspireerde me zowel om milder voor mezelf te zijn (er was immers niets 'mis' met mij) als veeleisender, om de lat hoger te leggen en mijn dromen waar te maken.

Haar inzichten hielpen mij om niet meer te klagen en te blijven hangen, maar om verder te gaan.
Een paar jaar later richtte ik mijn eigen uitgeverij op, volop gesteund en aangemoedigd (ja - erkenning) door mijn man, van wiens motto 'gewoon dóen' ik heel veel heb geleerd.
Tot mijn verbazing - en lichte verontwaardiging - was Necessary Dreams nog niet in Nederland uitgegeven. En ik ben er heel erg blij mee en trots op dat ik dat met Réunion heb kunnen doen. Het boek verdient het.

Meer lezen bij Bol:

woensdag 14 september 2011

Het avontuur van een ondernemer

Vanuit je hart naar succes is 'Bridget Jones met een missie': naast de zoektocht van een werkende moeder en een managementboek over diversiteit, is het ook een heel erg aanstekelijk boek over de weg van een gedreven ondernemer.

Uit pure overtuiging wilde Jolanda Holwerda Lof van de grond krijgen: een blad dat een stem geeft aan moeders met ambities in werk én gezin.
En daarmee sloeg ze - onbedoeld - het avontuurlijke pad van de ondernemer in. Wat voors en tegens heeft, schrijft ze over die beginperiode:
"Een echt businessplan heb ik niet, al heb ik wel - op de befaamde achterkant van een sigarenkistje - een ‘exploitatiemodel’ uitgewerkt. Dat ontlokt een vader van een vriendin de vraag of ‘we niet achter onze ambities aan hobbelen’. Het gaat om cashflow, dames! Op zich een terechte opmerking, maar met de cijfers die uit een echt businessplan waren getoverd, had Lof waarschijnlijk nooit het levenslicht gezien."

De 1111 punten van een ondernemer
Mooi zijn de quotes van ondernemers die haar aanmoedigen:
"Ondanks de kritische geluiden zijn er vooral veel mensen die me een hart onder de riem steken om mijn plannen door te zetten. Peter Rikhof, voormalig hoofdredacteur van Sprout en in die tijd bezig het blad Brookz op te richten, stimuleert me met zijn jongensachtige bravoure een ‘fake it ‘till you make it’-houding aan te nemen. En Sarriel Taus, ondernemer en oprichter van restaurant Fifteen Amsterdam motiveert me enorm met zijn uitspraak:
"Je kunt als ondernemer 1111 punten halen: 1 voor het idee, 10 voor het op papier zetten, 100 voor het ophalen van geld en 1000 als je het ook doet.” Het is zeer illustratief voor waar we staan. Het idee is er (de bladformule is klaar), het staat op papier (de dummy is af), er is geld voor de start (we hebben founding partners) en nu de volgende duizend… het echt gaan doen."

Durf op je bek te gaan
Maar ook uit heel andere hoek komt steun - bijvoorbeeld van vakbondsvrouw Agnes Jongerius, bij wie Jolanda een workshop volgt met de veelzeggende titel: ‘Wees niet bang om op je bek te gaan, durf te dromen van succes'. Voor haar boek interviewde Jolanda Agnes Jongerius opnieuw. Durf je ambities waar te maken, en laat je niet weerhouden door de angst om op je gezicht te gaan, is haar boodschap.
“De angst om onderuit te gaan, is een deel van de belemmering voor veel vrouwen om hun ambities waar te maken. Als ik kijk naar de gemiddelde man en de gemiddelde vrouw, zie ik dat mannen er minder moeite mee hebben om, als ze eens onderuit gaan, weer op te staan en het stof van hun knieën af te kloppen. Daarna is het voor hen gewoon nieuwe ronde, nieuwe kansen."

Het zijn dit soort quotes die ik als ondernemer nog steeds af en toe opensla. Zeker in dit soort economische tijden
kan ik een oppepper hier en daar wel gebruiken. Haal die punten, durf op je bek te gaan. En anders maar nieuwe ronde, nieuwe kansen.

donderdag 18 augustus 2011

Laten we kappen met elkaar 'queen bee' noemen


In artikelen en discussies over diversiteit en de doorstroming van vrouwen kom ik af en toe ook de term queen bee tegen. De queen bee staat dan voor een vrouw die op eigen kracht naar de top is gekomen en eenmaal daar aanbeland, andere vrouwen niet helpt (of sterker nog, tegenwerkt) om er ook te komen. Ze zou namelijk vinden dat zij het ook allemaal alleen heeft gedaan, dat anderen dus ook geen kruiwagentje hoeven te hebben, en bovendien dat het heel fijn is om de enige vrouw in een groep mannen te zijn. Als queen bee wordt ze ook wel eens genoemd als een van de oorzaken waardoor andere vrouwen niet op kunnen klimmen.

Toen ik gisteravond weer zo'n artikel zag, schoot die benaming mij ineens in het verkeerde keelgat. Ik kon er niet precies de vinger op leggen, en heb wat lopen broeden over de redenen waarom het me dwars zit. Hier is het lijstje waar ik tot nu toe op kwam:

- Er is geen vergelijkbare benaming voor onbehulpzame topmannen. Blijkbaar moet een topvrouw empathischer en behulpzamer zijn dan de topmannen, anders plakken we dit label op haar;

- Voor (top)vrouwen is het sowieso balanceren op een dun lijntje. Vrouwelijke managers doen het namelijk niet gauw goed: als we ze 'aardig' en ‘vrouwelijk’ vinden, zien we ze als minder competent; en als we ze als 'competent' zien, vinden we ze minder aardig en minder vrouwelijk. (Blijkt keer op keer uit onderzoek). Best kans dat de vrouw in kwestie niet per se 'onaardiger' is dan haar mannelijke collega's, maar we accepteren het van haar gewoon minder.

- Met 'queen bee' zetten we een vrouw weg als een karikatuur, in plaats van haar te beschouwen als een individu met eigen capaciteiten en drijfveren (waar het bij diversiteit toch om draait); een karikatuur die bovendien als een boemerang terugslaat op ons allemaal ("zie je wel, zo zijn vrouwen onder elkaar"). We halen niet alleen haar maar ook onszelf omlaag als we een andere vrouw een queen bee noemen.

Beoordeel topvrouwen (net als topmannen) op hun prestaties, op hun capaciteiten, op hun leiderschap, op hun communication skills, en laten we de karikaturen uit ons woordenboek schrappen.



woensdag 17 augustus 2011

Moeders die elkaar inspireren en aanmoedigen

Jolanda Holwerda's Vanuit je hart naar succes is één groot hart onder de riem voor alle moeders (en gelukkig steeds meer vaders) die willen genieten van hun gezin én van hun werk. En als we elkaar steunen, elkaar inspireren en aanmoedigen, kunnen we de wereld veranderen, zegt Jolanda.

Met haar boek springt ze als 'Bridget Jones met een missie' op de bres voor alle moeders die ambities hebben in werk én privé-leven. Hieronder een fragment uit het boek, waarin Jolanda vertelt over het idee voor LOF magazine, dat ze later van de grond af aan zou opbouwen tot een multimediaal platform voor werkende ouders:
"Ik mis een klankbord en een spreekbuis voor werkende moeders die niet langer in een omgeving willen zitten waar de combinatie van werk en zorg niet bespreekbaar is. Waarom moet je vooral niet over je gezin en kinderen praten als je carrière wilt maken? Waarom kun je niet én moeder én werknemer zijn? Ik heb behoefte om positieve verhalen te delen met andere vrouwen. [... ] Ik wil een blad dat vrouwen zoals ik inspiratie, herkenning en erkenning biedt, en dat ons laat zien dat we niet alleen staan.

Maar ik wil ook laten zien dat kinderen onze toekomst zijn en dat we als maatschappij een gemeenschappelijke verantwoordelijkheid hebben om ze op te voeden en op een positieve manier in de wereld te zetten. Het idee komt van binnenuit, recht uit mijn hart en is ontzettend sterk. Ik kan dat gevoel alleen maar volgen. Lof – in de embryofase- is geboren."
En een prachtige quote van Faiza Dadi, operationeel directeur van de Baak, een van de geïnterviewden:
“Een rolmodel is voor mij iemand die heldere keuzes maakt en zich daarover openlijk durft uit te spreken. Iemand die niet het bekende schimmenspel speelt door werk minder belangrijk te maken uit angst een slechte moeder gevonden te worden. En tegelijkertijd op de zaak haar kinderen ontkent, omdat ze denkt dat ze anders niet meetelt. Vrijuit spreken geeft juist energie om er dubbel zo hard voor te kunnen gaan.

Voor wie meer wil lezen, hier meer informatie over Vanuit je hart naar succes bij Managementboek

vrijdag 12 augustus 2011

Is dit boek een cd, een bioscoopfilm of een stoffer-en-blik?

Ook bij Uitgeverij Réunion stoeien we met de vraag hoe de toekomst van het papieren boek versus (of in combinatie met) het ebook eruit zal zien. Duidelijk is dat het (marktaandeel van het) ebook alleen maar in belang zal toenemen en ook wij gaan daarin mee. Réunion gaat meer titels ook als ebook uitgeven, en bovendien binnenkort zelfs titels alleen maar als ebook.

Voor iedereen is het een beetje koffiedik kijken over de mate waarin en hoe snel de verschuiving zal plaatsvinden, en dat geldt zeker ook voor ons als kleine uitgeverij. Volgens sommigen is de 'dode-bomenindustrie' tot spoedig uitsterven gedoemd, volgens anderen is het papieren boek een onwankelbaar baken van cultuur dat nooit zal verdwijnen.

Ik geloof zelf in elk geval in een heel sterke verschuiving naar ebooks, maar ik geloof ook dat het papieren boek zijn mogelijkheden en kansen behoudt.
Bij elke uitgeefbeslissing moet ik me ook voor de keuze ebook/papier gaan afvragen waar de titel bij aansluit. Wie zijn de beoogde lezers/kopers, wat zullen hun redenen zijn om het boek te kopen, hoe willen ze het lezen en hoeveel hebben zij er - hopelijk - voor over? (En natuurlijk: wat is mijn eigen budget en investeringsruimte.)

Het boek als cd-tje
De vergelijking met de muziekindustrie wordt veel gemaakt: in een korte tijd is de hele industrie op zijn kop gegaan; downloaden trok het tapijt weg onder de cd-verkoop van de platenmaatschappijen. Die zochten heel lang het antwoord in het fel bestrijden van de downloads, en tevergeefs. Het nieuwe model is: snel, eenvoudig downloaden voor een lage prijs.
Het idee is dat de boekenbranche deze zelfde gang te wachten staat en dat een slimme uitgever vooral mikt op makkelijk verkrijgbare, laaggeprijsde ebooks.
Ik denk dat de vergelijking opgaat voor boeken die lezers willen hebben voor de pure inhoud, de content (en dat zijn er dus heel veel): managementboeken, wetenschappelijke titels, maar ook heel veel bestsellers en romans zullen ebooks (moeten) worden. Direct, makkelijk en goedkoop beschikbaar en meteen te lezen.

Het boek als bioscoopfilm
Met de opkomst van de televisie (en later internet en het downloaden van films) voorspelden velen dat de bioscoopfilm nu ten dode was opgeschreven. Waarom zou je nog de deur uitgaan als je thuis ook alles kunt zien? Toch ga ik graag naar films die geven wat thuis kijken niet kan bieden, zoals de extra's van het reusachtige scherm en/of 3D-beleving.
Daarnaast richten ook de bioscopen zich steeds meer op hun onderscheidende vermogen: de zalen worden luxueuzer, de stoelen beter, je kunt vanuit je stoel hapjes en drankjes bestellen - kortom het avondje-uit-gevoel.
Papieren boeken die zich specifiek richten op de meerwaarde van print (fraaie vormgeving, mooie materialen, fotografie, art work) zullen voorlopig volgens mij zeker voldoende liefhebbers (kunnen) vinden en binden. Reisboeken (kaarten en fotografie); dichtbundels (gebonden, mooi papier, leeslintje); inspiratie-, mode- en kunstboeken... makkelijk te zien waar daar de voordelen van papier liggen. En ja, dat kan ook bij managementboeken en romans.
Op deze papieren boeken zal natuurlijk wel een pittiger prijsstickertje zitten.

Het boek als stoffer-en-blik
Stofzuigers zijn technologisch superieur, maar er zijn situaties waarin het oude stoffer-en-blik wint. Elke kampeerder heeft een stoffertje mee, maar slechts weinigen een stofzuiger. (Hoewel ik er geen eed meer op durf te doen sinds ik deze zomer een breedbeeld-tv in een tweepersoonstentje zag).
iPads, ereaders en de daarop te downloaden ebooks mogen hun onmiskenbare en grote voordelen hebben; het papieren boek kan daar één sterk punt tegenover zetten. Het is technologisch vrijwel onkwetsbaar.
Een papieren boek kan ik onder in mijn strandtas proppen, in het zand laten vallen, er zonnebrandcreme, koffie en zeewater op knoeien, en het doet het nog steeds. Ik durf het ook te laten liggen (in het zand) terwijl ik een duik in het water neem; weinig kapers op de kust die het daarop voorzien hebben. Volgens mij is dit een behoefte waarin het papieren boek ook nog wel een tijd zal voorzien.
De vergelijking gaat natuurlijk op een punt mank: stofzuigers zijn ook veel duurder dan stoffers-en-blikken, terwijl ebooks altijd goedkoper zijn dan de papieren editie (de aanschaf van de reader niet meegerekend).
Zulke 'meeneem'boeken moeten laaggeprijsd, maar niet per se kwalitatief hoogstaand zijn (ik neem wel pockets, maar geen dure kunstboeken mee naar het strand/de camping/de metro).

Natuurlijk zijn alle combinaties mogelijk: een ebook en een goedkope pocket; een luxe-editie in papier en een ebook met de enkele content.






























donderdag 11 augustus 2011

"Door en door verwend" - Theodore Dalrymple

Theodore Dalrymples Door en door verwend: kritiek op de sentimentele samenleving is met regelmaat van dik hout zaagt men planken, maar het leest als een trein en geeft veel stof tot nadenken.

Dalrymple, een Britse arts die in gevangenissen en arme wijken werkte, maakt van zijn hart geen moordkuil. In zes pittige hoofdstukken en een conclusie veegt hij de vloer aan met onder meer het huidige (Engelse) onderwijsbeleid, politici (van links tot rechts), moderne (te toegeeflijke) ouders en hun manier van opvoeden, onze slachtoffercultus, en de ongebreidelde roep om publieke emotie, om er maar een paar te noemen.

Temidden van al die onderwerpen richt hij zijn pijlen op wat hij ziet als de onderliggende, gemeenschappelijke oorzaak: allesoverheersende sentimentaliteit. Wij nemen geen beslissingen meer op basis van wat (op lange termijn) goed is voor onszelf en de samenleving, zegt hij, maar op basis van wat ons een goed gevoel geeft over onszelf. Een cruciaal verschil.
Het huidige onderwijsbeleid in de UK, geeft Dalrymple als voorbeeld, is niet gemaakt met een realistisch oog voor wat uiteindelijk goed is voor kinderen (en dus ook voor de samenleving), maar vanuit romantische ideeën en aannames die ons vooral een warm en fijn gevoel over onszelf geven. Dalrymple geeft schokkende voorbeelden van de ongeletterdheid en ongecijferdheid die er voor veel schoolverlaters het gevolg van is.

Dalrymple stelde bijvoorbeeld vast dat, in het arme gebied waar hij werkte
"de meeste van mijn patiënten die er recentelijk elf jaar verplicht onderwijs, of althans verplichte aanwezigheid op school, op hadden zitten, een simpele tekst niet zonder moeite konden lezen. Ze struikelden over langere woorden en waren vaak volstrekt niet in staat om woorden van drie lettergrepen te ontcijferen [...]"

En wanneer hij hierop de aandacht probeert te vestigen bij beleidsmakers, vindt hij de volgende weerklank:
"Het illustreert de als gevolg van sentimentaliteit ontstane intellectuele deformatie dat ik, toen ik mijn ervaringen deelde met bourgeoisintellectuelen, bij hen de indruk wekte dat ik mijn patiënten bekritiseerde of bespotte, terwijl ik, met een woede die ik enkel met de grootst mogelijke moeite onder controle wist te houden, hun aandacht probeerde te vestigen op het gruwelijke onrecht dat deze kinderen was aangedaan door een onderwijssysteem dat nog niet eens kon bogen op het voordeel (of het excuus) dat het goedkoop was."

Het is deze oprechte woede die het boek zo leesbaar houdt: het stijgt daardoor ver uit boven een vroegah-was-alles-beter-tirade, en wil echt aanzetten tot een scherpe reflectie op de manier waarop we leven en keuzes maken. Een simpel wegzetten als conservatief of rechts is in mijn ogen ook onzin; sentimentaliteit kent niet zulke scheidslijnen. Regelmatig werd ik geconfronteerd met mijn eigen blinde vlekken, bijvoorbeeld waar Dalrymple betoogt dat slachtofferverklaringen (over het goede karakter of de onschuld van het slachtoffer) niet thuis horen in de rechtszaal: de misdaad wordt niet minder verwerpelijk als het slachtoffer toevallig een minder goed mens is.

Voor wie er meer over wil lezen, hier de link naar

Door en door verwend, bij Managementboek

of bij Bol:






vrijdag 5 augustus 2011

Honderd jaar oorlog, en wat als...

In een kleine Engelse boekhandel naast de poort van het chateau de Josselin kocht ik deze zomer A Brief History of The Hundred Years War van Desmond Seward, een grondig chronologisch verslag van een eeuw Engelse invallen en veldslagen in Frankrijk.
In februari 1328 lag Charles IV, de kinderloze koning van Frankrijk, op zijn sterfbed. Als zijn rechtmatige erfgenaam noemde hij zijn nog ongeboren kind - als het tenminste een jongen zou zijn. Voor het geval het een dochter zou worden, wees hij zijn neef Philip van Valois als nieuwe koning aan.

De koningin, inmiddels weduwe, beviel op 1 april van een meisje, en zo werd Philip koning. Helaas vond de Engelse koning Edward III dat híj eigenlijk koning van Frankrijk zou moeten zijn, omdat zijn moeder een zus was van Charles IV. (Philip daarentegen was een zoon van de oom van Charles). Et voila, de kiem voor de honderdjarige oorlog was gelegd. Voor Frankrijk volgde een eeuw vol ellende.

Een boek vol ruziënde koningen, intrigesvoerende hertogen, invallen en veldslagen; heel boeiend om te lezen op omzwervingen door Normandië, Bretagne en de Loirevallei, waar zo ongeveer op elke straathoek de historie zichtbaar is in kastelen, forten en stadsmuren.

Maar ook een heel somber verhaal: een mensenleven - vooral als dat leven niet van adel was - leek nul en generlei waarde te hebben. Hele landstreken werden geplunderd en platgebrand, de bevolking verjaagd en gedood, zodat de winnaar een vette buit behaalde en de tegenpartij er geen belastingen meer kon heffen (en dus zwakker werd).

Adel kon de oorlog makkelijk wat luchtiger benaderen dan de boer en de burger: kwam een ridder in een veldslag in het nauw, dan gaf hij zich over, werd met alle egards behandeld, en kon voor een (weliswaar forse) losprijs weer naar huis en haard terugkeren. Gewone soldaten, not so lucky, om van de bevolking maar helemaal te zwijgen.

Daarnaast werd ik getroffen door de enorme rol van het pure toeval in de loop van de geschiedenis. (Deze observatie werd ongetwijfeld aangemoedigd door het feit dat ik toevallig tegelijkertijd het geweldige De Zwarte Zwaan van Nassim Nicholas Taleb las.)
Een baby is een meisje, en een eeuw oorlog begint. Een invasievloot naar Engeland ligt klaar, maar een Franse hertog wordt ziek, de invasie wordt uitgesteld; als hij beter is, is het najaarsweer te slecht voor een oversteek en de invasie vindt nooit plaats. Een hertogin sterft jong en het bondgenootschap tussen haar man en haar broer valt uiteen.

Wat als deze ene baby een jongetje was geweest (of, natuurlijk, wat als een meisje had mogen erven)? Wat als een hertog een paar weken later ziek was geworden, of besloten had dat de rest het zonder hem ook wel afkon? Wat als deze ene vrouw een paar jaar ouder was geworden?
En zittend in het gras voor onze tent aan de voet van chateau Chinon, genietend van zomer, reizen en een glas rosé, kwamen er natuurlijk meer vragen bij me op; het is niet mijn verdienste dat ik als 20e-eeuwse Nederlandse ben geboren.
Wat als ik een 14e-eeuwse Normandische plattelandsvrouw was geweest?
En hoeveel toeval staat ons in onze eigen eeuw nog te wachten?

zaterdag 9 juli 2011

"Als Linda het kan, waarom ik dan niet?"

Onlangs verscheen bij Réunion Vanuit je hart naar succes van Jolanda Holwerda, oprichter en hoofdredacteur van Lof magazine. Het boek ken ik na alle meelees- en redactierondes 'by heart', en toch sla ik het nog wel eens open voor de quotes die mij als werkende moeder en als zelfstandig ondernemer oppeppen op de dagen dat alles tegenzit (van vergeten tienuurtjes tot de wereldeconomie). Zoals:

[Nadat ze haar idee voor een gloednieuw tijdschrift voor werkende moeders naar diverse redacties heeft gestuurd:]
"Ik krijg van geen van de bladen een reactie (wat ik inmiddels wel kan plaatsen, nu ik zelf dagelijks mails krijg van mensen met leuke ideeën, die ik niet altijd kan honoreren) en besluit dan maar te gaan voor een eenmalige editie van wat dan nog de JOL (een afkorting van mijn naam) heet. Als Linda het kan, waarom ik dan niet?"
- Jolanda in hoofdstuk 5, The Making of Lof

[ In de opstartfase van Lof:]
"... het Lofgevoel zit diep en natuurlijk pak ik de draad weer op, na het aanvankelijke gevoel dat het nooit gaat lukken. Ik weet inmiddels heus wel dat negen van de tien bladen binnen het eerste jaar mislukken, maar ik geloof met heel mijn hart in Lof, en in de gedachte dat werkende moeders Lof verdienen voor wat ze doen. En dat bedrijven gek zijn als ze niet in deze doelgroep investeren."
- Jolanda in hoofdstuk 5, The Making of Lof

En uit Jolanda's zestien interviews met mensen die haar nieuwe inzichten brachten op het gebied van leiderschap en ambitie:

"Als het gaat over ambities en bereiken wat je wilt, dan gaat het ook over de vraag of je durft te falen of niet."
- Agnes Jongerius, voorzitter van de FNV

"Ondernemers willen niet op de tribune zitten, maar het gevecht in de arena leveren. En soms heb je een scheur in je pak, of je raakt een tand kwijt, nou én? Je staat midden in het leven, dat is waarom je daarvoor kiest." [..]
"Wat ondernemen me brengt is een 'sense of being', een groot gevoel van onafhankelijkheid en het vermogen om mijn eigen kracht te ontwikkelen. [..] Daar houd ik van, en ik denk dat dat voor de meeste ondernemers geldt: in de driver's seat zitten en de hele wereld gaan ontdekken."
- Oscar Kneppers, succesvol ondernemer van oa Bright, Emerce en Rockstart.com

En over moederschap en ambities:
"Dat moederschap slecht zou zijn voor je carrière, is toch te belachelijk voor woorden"
- Faiza Dadi, operationeel directeur van de Baak

"Alleen al de kreet ‘ma-di-do-vrouw’ betekent dat het contextueel bepaald is. Want waarom werken we niet op woensdag en vrijdag? Dat is echt niet omdat op woensdagochtend opeens onze bloedsuikerspiegel onze ambities laat kelderen. Dat ligt toch gewoon aan het feit dat bij ons de school om twaalf uur uitgaat?"
- Claartje Vinkenburg, managing director bij het Amsterdam Center for Career Research en universitair hoofddocent aan de Vrije Universiteit Amsterdam


Voor wie het boek wil bestellen, het is verkrijgbaar via Uitgeverij Réunion en via de boekhandel, bijvoorbeeld hier bij Managementboek.nl:

Vanuit je hart naar succes
Jolande Holwerda

zaterdag 2 juli 2011

"De toekomst is een belangrijk deel van wie we zelf geloven dat we zijn" - Anna Fels

Net als voor vele anderen is de zomer voor mij de tijd waarin ik, na al het werk van het afgelopen jaar, droom en plannen maak voor de volgende jaren. Maar ik maak ze, als ik eerlijk ben, meestal te weinig concreet. Het blijft vaak bij vrijblijvende dromen, die in de drukte van alledag weer snel vervagen. Toevallig sloeg ik deze week Vrouwen & Ambitie weer eens open, en las wat Anna Fels schrijft over plannen maken.

Ze vertelt hoe ze in het begin van haar onderzoek jonge vrouwen interviewde over hun dromen, hun ambities en hun toekomstplannen voor over vijf of tien jaar.

De antwoorden konden echt alle kanten opgaan, merkte ze: sommigen hadden geen flauw idee, anderen beschreven volkomen vage ambities. Weer andere vrouwen formuleerden uitgesproken ambities, en ondermijnden die dan met geringschattende opmerkingen over zichzelf. En er waren vrouwen met krachtige en haalbare doelen. Wat Anna Fels ook zag, was hoe belangrijk het leek te zijn voor het geluk en het welzijn van de vrouwen:

"Wat duidelijk werd bij het luisteren naar hun verhalen, was dat de levendigheid en het plezier waarmee de vrouwen hun verhalen vertelden, vaak sterk samenhingen met het niveau van hun eigenwaarde en hun algemene gevoel van welzijn. Naarmate het verhaal vager was en er minder goed over na was gedacht, was de persoon tegenover me somberder en meer gespannen. Het doel kon daarbij enerzijds te ambitieus en onbereikbaar zijn of anderzijds juist heel ongeïnspireerd, en niet uitdagend genoeg."

Vrouwen denken minder dan mannen na over hun toekomst, hun ambities en hun dromen, zegt Anna Fels. En dat terwijl het juist ook voor hen zo belangrijk is:

"Meer dan voor mannen is het voor vrouwen belangrijk om actief over hun toekomst na te denken, omdat er in deze historisch unieke tijd zo weinig voor hen is uitgestippeld. In tegenstelling tot voor mannen, zijn er voor vrouwen slechts weinig aanvaardbare rollen in de maatschappij – of beter gezegd, er zijn er te veel: enthousiaste professional, toegewijde moeder, bekwame medewerker, ‘babe’, liefhebbende echtgenote, goede huisvrouw en onafhankelijke kostwinner, om er maar eens een paar te noemen. Elke vrouw voor zich staat vrijwel alleen voor de opgave om haar leven zo in te richten dat het haar zingeving en voldoening biedt."

Anna Fels schrijft in haar boek heel erg mooi over ambities (= "ergens goed in zijn én daar erkenning voor krijgen"), en hoe belangrijk die zijn voor ons welzijn en ons geluk. Het maken van toekomstplannen is daar een belangrijk deel van:

"Het nadenken over diverse scenario’s, ons een voorstelling maken van onszelf in verschillende mogelijke levens, is een noodzakelijke stap vóór we ze in de praktijk kunnen gaan beproeven. De toekomst is een belangrijk deel van wie we zelf geloven dat we zijn. Zonder een idee over hoe onze toekomst eruitziet, voelen we ons hulpeloos en niet in staat ons lot in eigen hand te nemen."

Een mooie inspiratie voor mijn zomer. Dromen, ideeën bedenken, ze concreet maken ... en dan dóen.

Anna Fels' boek is te koop bij elke boekhandel, bijvoorbeeld ook hier bij Managementboek.nl

en hier via Bol:

dinsdag 3 mei 2011

De Onzichtbare Gorilla - we weten niet wat we missen


Christopher Chabris en Daniel Simons zijn twee psychologen die zich bezighouden met wat we waarnemen in de wereld rondom ons - en vooral met wat we niet waarnemen. Hun filmpje waarin je moet tellen hoe vaak het in witte shirts gehulde team basketbalspelers elkaar de bal toespeelt, is inmiddels legendarisch.

Maar ik kan pri-ma handsfree bellen én rijden!
In hun nieuwe (en erg leuke) boek De Onzichtbare Gorilla beschrijven Chabris en Simons tal van onderzoeken over onze (foutieve) intuïties over aandacht, perceptie, geheugen en waarneming. We denken dat we zien wat er gebeurt, maar we zien vooral wat we verwachten te zien; we denken dat we kunnen multitasken, maar dat kunnen we niet; we denken dat ons geheugen onveranderlijk vastlegt wat we waarnemen, maar dat doet het niet; we denken dat mensen met veel zelfvertrouwen beter zijn in wat ze doen dan onzekere mensen, maar dat is een illusie. We zien patronen en oorzaken die niet per definitie juist zijn, en lopen daardoor het risico overhaaste conclusies te trekken.

Pretty Croissant
Chabris en Simons doorspekken hun boek met aansprekende voorbeelden van onze selectieve waarneming. Waarom zitten er continuïteitsfouten in de films van 's werelds beste regisseurs? (Julia Roberts pakt in Pretty Woman een croissant bij het ontbijt, en hapt vervolgens in een pannenkoek). Waarom merkten metroreizigers in Washington niet dat er een wereldberoemde, virtuoze violist speelde naast de roltrappen? Waarom denk je precies te weten hoe een fiets werkt, maar is het nog knap lastig er een uit je hoofd te tekenen? Kortom: waarom zien we de gorilla niet? En: welke gevolgen heeft het?
Het boek geeft talloze interessante cases en voorbeelden, van ziekenhuizen en rechtszalen tot de huizenmarkt en het verkeer die onderstrepen hoe groot het verschil kan zijn tussen wat we denken dat we waarnemen, en wat we werkelijk waarnemen.

De schaduw bij het licht
Onze beperkingen zijn een keerzijde van de manier waarop onze hersenen werken, en van de manier waarop we zulke grote prestaties kunnen leveren:
"Verwachtingen berusten op je eerdere ervaringen met de wereld, en de waarnemingen bouwen voort op die ervaringen. Je ervaringen en verwachtingen helpen je om betekenis te geven aan wat je ziet, en zonder hen zou de visuele wereld niet meer zijn dan een structuurloze schakering van licht, een 'verdraaide, suizende verwarring', om met William James te spreken."

Ken jezelf
Het probleem zit hem dan ook niet zo zeer in de beperkingen van ons brein, zeggen ze, als wel in onze onderschatting van die beperkingen. Als we een beter inzicht hebben in onze valkuilen, kunnen we betere beslissingen nemen. (Dit punt behandelt Esther Mollema ook in haar boek 50% meer talent voor het HR-beleid rondom diversiteit: als we onze eigen onbewuste aannames en vooroordelen kennen, kunnen we meer diverse teams (en dus betere bedrijven) samenstellen. Leuk detail: in haar boek verwijst ze naar een ander voorbeeld van Chabris en Simons: de verwisselde assistent).

Wantrouw je intuïtie
Een pasklare oplossing kunnen de onderzoekers niet geven; er is geen gouden tip waarmee onze hersenen zo te trainen zijn dat ze bijvoorbeeld geen 'change-blindness' meer zullen kennen. Dat is namelijk inherent aan de manier waarop onze hersenen (meestal zo succesvol) werken. Het antwoord ligt meer in onze bewustwording van de illusies die onze hersenen ons af en toe voorschotelen:
"Onze geestelijke systemen voor snelle cognitie munten uit in het oplossen van de problemen waarvoor ze zijn geëvolueerd, maar de culturen, samenlevingen en technologieën van nu zijn veel complexer dan die van onze voorouders. In veel gevallen is de intuïtie slecht toegerust om problemen in de moderne wereld op te lossen. Denk goed na voordat je besluit je intuïtie meer te vertrouwen dan rationele analyse, vooral als het om belangrijke dingen gaat, en hoed je voor mensen die je voorhouden dat je intuïtie een wondermiddel kan zijn als je moeite hebt om knopen door te hakken."

Betere keuzes, een beter leven
Het is een heel interessant en leuk onderwerp, en het boek leest als een trein. En tot slot is er ook een positieve boodschap. Je kunt al deze kennis namelijk ook ten goede gebruiken, schrijven Chabris en Simons:
"Je kunt betere besluiten nemen en misschien zelfs een beterleven leiden als je je inspant om te zoeken naar de onzichtbare gorilla's in de wereld die je omringt."

Chistopher Chabris en Daniel Simons, De onzichtbare gorilla: selectieve waarneming en valse intuïtie . 354 pagina's, € 22,50, Arbeiderspers

donderdag 10 maart 2011

Mail & Win: Gratis boek voor managers die echt aan de slag willen met m/v diversiteit

Dinsdag was het internationale vrouwendag, een dag vol evenementen, speeches en nieuw gelanceerde boeken. Er was een hausse aan terechte aandacht voor de positie van vrouwen wereldwijd (de absolute topper vond ik dit filmpje met James Bond-acteurs Craig en Dench).

In Nederland spitste de discussie zich vooral toe op de geringe economische zelfstandigheid van de Nederlandse vrouwen, en op de haperende doorstroom van vrouwen in organisaties. Ligt het aan de vrouwen? Ligt het aan de bedrijven? Komt het vanzelf wel goed, of moeten we quota invoeren?

Esther Mollema (directeur trainingsbureau Direction) gaat ervan uit dat niets moet, maar dat bedrijven flinke voordelen en betere bedrijfsresultaten kunnen behalen met gericht diversiteitsbeleid.
Diverse teams presteren onomstotelijk beter; en je krijgt betere kandidaten als je de hele pool van talent benut. In haar boek ‘50% meer talent: zo scoor je met vrouwen’ laat ze zien hoe managers, vandaag nog, met concrete stappen kunnen werken naar echt diverse teams. Ook voor de vrouwen zelf heeft ze nuttige tips.

Onder managers die echt aan de slag willen met diversiteit, verloten we deze week vijf exemplaren van dit fullcolour, luchtig geschreven boek.
Wil je het winnen?
Stuur voor 16 maart 2011 een mailtje met naam en adres naar info@uitgeverijreunion.nl; onder de inzenders verloten we vijf exemplaren.

donderdag 27 januari 2011

Wolf Hall en De zusjes Boleyn

Ik zit in een Tudor-fase. Een beetje tot mijn verbazing, want Henry VIII leek mij uit de geschiedenisboekjes een bebaarde engerd met zes achtereenvolgende echtgenotes, van wie hij er twee verstootte en twee liet onthoofden. (Een stierf er in het kraambed, en de zesde overleefde hem). Als hoofdpersoon in de zondagavondse tv-serie The Tudors wordt hij echter uitgebeeld als een knappe, charismatische kerel (zij het nog steeds een beangstigende echtgenoot) in een soort The Bold goes Middle Ages, maar dan met diepgang, actie, en prachtige kostuums en locaties. Ik volg het dan ook op de voet.

Pionnen
Deze zomer las ik ook Philippa Gregory's De zusjes Boleyn (The Other Boleyn Girl, ook verfilmd met Scarlett Johansson en Natalie Portman). Hoofdpersoon in dit boek is Mary Boleyn, de zus van de tweede vrouw van Henry, Anne Boleyn. Saillant detail: Mary was eerder Henry's maitresse. Het boek leest makkelijk weg, maar Gregory beschrijft evengoed schrijnend hoe Mary en Anne door hun uiterst adelijke familieleden naar believen worden ingezet om de familiestatus en rijkdom te verhogen, en als hete aardappels worden gedropt zodra ze uit 's konings gunsten verdwijnen. Het was een slechte tijd om vrouw te zijn, die zestiende eeuw.

Opkomst en ondergang
De laatste dagen ging ik helemaal kopje onder in Hilary Mantel's Wolf Hall, een pil van 664 bladzijden, die ik het liefst allemaal achter elkaar zou willen verslinden (jammer dat het dagelijks leven soms zo tussendoor komt). Het is het verhaal van Thomas Cromwell, die vanuit het niets (na een schimmige jeugd als zoon van een meestal dronken dorpssmid) opklimt tot de positie van de belangrijkste adviseur van Henry. Om hen heen vallen hovelingen, kardinalen en koninginnen bij bosjes uit de gunst van de koning, en ook Cromwell zelf zal uiteindelijk op het schavot eindigen (al valt dat buiten het bestek van dit boek). Geen vrolijk thema, en geen verrassende wendingen, de geschiedenis is immers bekend.

Nooit vrij, nooit veilig
Wat Wolf Hall zo meeslepend maakt is de indringende manier waarop Mantel de tijd, de samenleving en de mensen weergeeft. Het boek pakt je bij je kraag en gooit je in een wereld van pracht en praal, armoede, ziekte, rijkdom, schoonheid, onrecht, religie, bijgeloof, wreedheid en liefde. En boven alles, vond ik, ook een wereld van onvrijheid en willekeur. Onvrijheid om te geloven wat je wilt, te zeggen wat je denkt, te doen wat je zou kunnen doen als je niet gebonden was door de beperkingen van je klasse (of je sekse). Willekeur van koningen, religieuze twisten, ziektes en plunderaars, een leven dat nooit veilig of gewaarborgd is. Een boek om helemaal in ondergedompeld te worden en, als je weer bovenkomt, een boek dat je met andere ogen naar de verworvenheden en tekortkomingen van je eigen tijd laat kijken.

Voor wie meer wil lezen, de links naar Bol:




vrijdag 21 januari 2011

Een meesterspreker word je zó (recensie)


Meestersprekers van Farah Nobbe en Natalie Holwerda is een heel erg leuk én goed boek, zelfs voor mensen die zich rotsvast hebben voorgenomen om never nooit meer voor een groep mensen te gaan staan (zoals ik).

Verwaarloosd terrein in Nederland
Meteen in hoofdstuk 1 kom ik mezelf al tegen, in een quote van Manfred Kets de Vries. Engelsen hebben een lange traditie, zegt hij, en Amerikanen hebben allemaal geleerd om te debatteren. Maar dan wij: "Nederlandse sprekers zijn werkelijk tragisch". Dat is geen verrassing - ik zeg twee woorden: Obama en Balkenende - maar wat wel een echte eyeopener voor me is, is het verschil in onderwijs tussen ons en andere landen. Amerikaanse debatingclubs kende ik wel, maar ik wist bijvoorbeeld niet dat Engelse schoolkinderen hele presentatieweken hebben. Vijf keer per dag presenteren van een A4-tje, bam. Kom daar hier eens om, met onze één spreekbeurt per jaar. Engelsen, Fransen, Italianen, Amerikanen, ze worden vanaf de lagere school tot en met de universiteit doorkneed in retorica en spreken in het openbaar. Ik overweeg serieus een actiegroepje op te richten.

Een gemis voor jezelf
Nederlanders zijn meer van de 'je moet wel jezelf blijven'-school. Dat mag dan positief zijn, het heeft onmiskenbare nadelen. Zoals een cliënt van de auteurs eens openhartig tegen ze zei: "Ik dacht, ik bereid het niet voor, het moet een beetje spontaan blijven. Nou, eigenlijk stond ik regelrecht voor lul." (En intussen trek ik de passende schoen aan, ik herinner me mijn laatste twee optredens - eh, maar liever helemaal niet meer). Bij meestersprekers lijkt alles wel uit de mouw geschud te worden, zeggen Holwerda en Nobbe, maar net als bij topsporters en steracteurs geldt dat hoe makkelijker het eruitziet, hoe meer werk erin zit.
Waarom is goed spreken zo belangrijk? Nou, hierom: "Spreken levert zichtbaarheid en profilering op. Het is een uitgelezen kans om ideeën te delen met grote groepen mensen. Spreken is een fantastisch middel om écht invloed uit te oefenen."

Hoe kan het dan wel?
Het goede nieuws is: je kunt het leren, al kost het inspanning, en is het oefenen, oefenen, oefenen. Holwerda en Nobbe nemen je stapsgewijs mee door het hele proces van bedenken, voorbereiden en presenteren, en ze gaan in op charisma en invloed. Ze delen hun eigen kennis en die van anderen, van de oude Grieken tot een scala van moderne meestersprekers (ja, ook veel Nederlanders, de 'bloemen in de woestijn').
Het boek is heel erg goed geschreven, en geeft een batterij aan tips over inhoud en vorm die ook voor een 'I'm a writer not a speaker' type als ik handig zijn. Het is doorspekt met levendige citaten van goede sprekers (ik heb regelmatig hardop gelachen), en sluit af met observaties van een aantal toppers op het vakgebied: wat doen ze, hoe staan ze, hoe bewegen ze? Een echte aanrader.

Voor wie er meer over wil lezen, de link naar Bol (alwaar ook inkijkexemplaar):

donderdag 6 januari 2011

Veranderen kan in elke levensfase: recensie van "Nieuwe route kiezen?"

Nieuwe route kiezen? Luister naar je innerlijke GPS maakte door de titel en het omslag (een grote pijl met U-bocht) op mij een eerste indruk van een voortvarend zelfhulpboek, dat je wil laten zien hoe je het roer eens flink moet omgooien.
Die eerste indruk is onjuist: bij lezing blijkt het boek heel genuanceerd, heel onderbouwd en niet per definitie vóór grote veranderingen. Het gaat niet om verandering, het gaat om verbetering, zegt auteur Susan Krauss Whitbourne. (De Amerikaanse titel, The Search for Fullfilment, vind ik de lading beter dekken).

Wat doet het wel? Het boek laat je delen in de ervaringen en levensverhalen van een groep van 182 mensen, die veertig jaar lang gevolgd is in hun levenskeuzes en hun levensgeluk. Uit dit langdurige onderzoek leidde Krauss af wat ons allemaal bindt. Welke soort keuzes dragen bij aan een leven dat voldoening brengt? Bij welke levensloop voelen we ons het beste, en welke terugblik op ons leven maakt gelukkig?

Belangrijk blijken volgens Krauss vooral een open houding, het vermogen tot zelfreflectie, en de bereidheid om bij te sturen - waar nodig. Want ze beveelt ook een realistische kijk naar de haalbaarheid en wenselijkheid van verandering aan.

Krauss geeft tips en praktische adviezen om over te stappen naar een meer positieve levensweg; en voor wie daar al is, geeft ze handvatten om daar ook te blijven. Goed nieuws: veranderen kan op elke leeftijd.
De ondervraagden zijn Amerikaanse babyboomers, die de Vietnamoorlog en de Reagan-jaren meemaakten. Een beetje ver van je bed misschien, vooral als je een stuk jonger bent. Toch kun je je herkennen in hun keuzes: al trouwen wij bijvoorbeeld niet meer op ons 22e omdat ‘iedereen dat doet’, sociale druk is voor iedereen herkenbaar, van zandbak tot bejaardenhuis.

Op basis van haar onderzoek onderscheidt Krauss vijf levenspaden:
- De slingerweg: de route van mensen die ‘zwalken’, en niet kunnen kiezen voor een paar duidelijk omschreven doelen en een manier om die doelen te bereiken.
- Het rechte pad: de weg van mensen wier leven juist wordt getypeerd door voorspelbaarheid; ze mijden risico's,en houden niet van kritisch nadenken over of ontregeling van hun vaste routines;
- Het hellend vlak: de weg van mensen die in een negatieve spiraal van verkeerde beslissingen terecht zijn gekomen. Daarbij hoef je niet meteen aan dakloze vagebonden te denken; ook uiterlijk succesvolle mensen die hun vroegere normen en waarden hebben verloochend en daaronder lijden, kun je hier tegenkomen.
- De overwinningsroute: de weg van mensen die door innerlijke veerkracht in staat zijn geweest aanzienlijke problemen te overwinnen;
- De authentieke weg: de route van mensen die steeds reflecteren welke richting hun leven neemt, kijken of het voor henzelf echt bevredigend is, en zo nodig durven bij te sturen; dit zijn de mensen die hun volledige potentieel benutten.

In hoofdstuk 3 kun je testen op welk pad je je bevindt in de ‘levenspadentest’; daardoor gaat het persoonlijk voor je leven, tussen de soms ook wat drogere informatie en beschrijvingen.

Mensen op de authentieke weg denken wel na over andere keuzes en zijpaden (wat mensen op ‘het rechte pad’ niet doen), maar ze slaan ze niet lukraak in (zoals mensen op de ‘slingerweg’ meer doen). Een authentieke weg kan ook recht zijn, of juist bochten hebben; het verschil zit in de diepere motivatie. Je kunt na nadenken besluiten om te veranderen of om niet te veranderen, maar dan weet je wel waarom je bent waar je bent.

Openstaan voor veranderingen en jezelf toestaan alternatieven te overwegen is een belangrijke factor in een bevredigend leven, zegt Krauss. Belangrijk is dat je congruentie vindt tussen je dromen en je talenten, en dat je daarbij óók de obstakels voor succes onderzoekt. Er zijn immers ook voorbeelden te over van rampen die gebeuren als mensen hun leven omgooien zonder vooraf goed naar hun kansen op succes te kijken, schrijft ze.

Goed vond ik ook het slothoofdstuk over ‘nalatenschap’: we willen allemaal het gevoel hebben dat we een verschil hebben gemaakt in ons leven. Dit hoofdstuk zet aan tot reflectie over je weg, en geeft je handvatten hoe je op een ander pad zou kunnen komen. Dat kunnen (kleine) veranderingen zijn in je dagelijks handelen, maar het kan ook gaan om een verandering in de manier waarop je op je leven en je beslissingen terugkijkt.

Al met al vond ik het een genuanceerd, evenwichtig en goed onderbouwd boek, dat me in staat stelde vanuit een groter verband naar mijn eigen loopbaankeuzes te kijken. Voor wie het wil bestellen, de link naar Bol:

Mijn boek met interviews met zeventien vrouwen die na hun 35e een nieuwe loopbaan overwogen (en vijf deskundigen over carrièrekansen, geld, pensioenen), ook bij Bol: