Moederschap versus ambities - en hoe ik me weer 'compleet' voelde

Zes jaar geleden liep ik als fulltime thuisblijfmoeder, met mijn twee heerlijke jonge zoons in een duowandelwagen, door de woonerven van Nieuwegein. Op weg om de eendjes te voeren, of een boodschap te doen, of een poosje te gaan kijken bij de fascinerende graafmachines op het bouwterrein. Een auto passeerde langzaam, en ik hoopte vurig dat de bestuurder verdwaald was en mij de weg zou vragen. Een kans op een gesprekje met een volwassene!

In die tijd verlangde ik soms hevig terug naar mijn werkende-moederleven. Ik miste het onafhankelijke, het individuele, het gevoel iets echt te kunnen. Dat hinderde me en ik ging erdoor aan mezelf twijfelen. Als ik zo veel van mijn man en mijn kinderen hield (en dat deed ik), waarom miste ik mijn werk dan zo? Waarom was ik dan zo kinderachtig en egoïstisch en kon ik niet gewoon genieten van wat ik had?

Maar áls ik dan echt mijn werk zo miste, waarom regelde ik dat dan niet gewoon? Dat zou geen enkel probleem moeten zijn voor een moeder van twee anno 2005, behalve dan dat ik het gewoon niet voor elkaar had gekregen in de jaren dat ik het had geprobeerd.

Ik voelde me soms alsof ik uit twee helften bestond. Ik was een gelukkige moeder en kon veel tijd met mijn kinderen doorbrengen. Maar mijn andere zelf bleef mijn eigen ambities, werk en individualiteit maar missen. En dat was raar, want alles was mijn eigen keuze. Ik kon immers doen wat ik maar wilde: fulltime werken, parttime werken, helemaal niet werken. Waarom dan klagen over de keuze die ik zelf gemaakt had?

Stop met zeuren, dacht ik. Maar het hielp niet echt.

Toen las ik Necessary Dreams, dat prachtige boek van psychiater Anna Fels, voortgekomen uit haar verwondering over de moeizame relatie die veel vrouwen nog hebben met ambitie. Precies zoals ik. Ik was weg van haar boek, omdat ze beschrijft hoe mooi ambities eigenlijk zijn en hoe belangrijk ze zijn voor ons welzijn en ons geluk.

Fels laat zien dat het kunnen nastreven van je ambities voor elk mens zo nodig is als zuurstof. Ambitie heeft twee helften, zegt ze, 'ergens goed in zijn, én daarvoor erkenning krijgen'. En of je ambitie nu lesgeven, tekenen, neurochirurgie of appeltaarten bakken is; ergens goed in zijn en er erkenning voor krijgen, vervult een levensbehoefte in ons allemaal.

De weg naar ergens goed in zijn ligt voor vrouwen tegenwoordig wijd open. Alle opleidingen, op alle niveaus, en alle beroepen zijn vrij toegankelijk. En dat is een enorme winst. Maar erkenning ligt nog wat lastiger voor vrouwen, laat Fels zien. En dat onderbouwt ze met gedegen onderzoeken en mooie voorbeelden.

Van vrouwen vinden we, vaak nog onbewust, dat ze natuurlijk volop ambitieus mogen zijn - maar pas nadat ze voor alle anderen gezorgd hebben. En die druk doet zich in onze tijd vooral nog voor in de levensfase dat vrouwen kinderen krijgen. Voor mij laat het zich samenvatten in de bekende Nederlandse situatie: een moeder die vier dagen werkt, is een carrièremoeder; een vader die vier dagen werkt, is een zorgende vader.

Haar boek was een en al herkenning en maakte dat ik me weer 'compleet' voelde. De twee helften die ik dacht dat ik in mij had, hoefden niet met elkaar te strijden, ze waren één en dezelfde. Necessary Dreams inspireerde me zowel om milder voor mezelf te zijn (er was immers niets 'mis' met mij) als veeleisender, om de lat hoger te leggen en mijn dromen waar te maken.

Haar inzichten hielpen mij om niet meer te klagen en te blijven hangen, maar om verder te gaan.
Een paar jaar later richtte ik mijn eigen uitgeverij op, volop gesteund en aangemoedigd (ja - erkenning) door mijn man, van wiens motto 'gewoon dóen' ik heel veel heb geleerd.
Tot mijn verbazing - en lichte verontwaardiging - was Necessary Dreams nog niet in Nederland uitgegeven. En ik ben er heel erg blij mee en trots op dat ik dat met Réunion heb kunnen doen. Het boek verdient het.

Meer lezen bij Bol: