Durf een slechte eerste versie te schrijven

Voor management- en businessboeken kun je veel voorwerk doen met het denken over de afbakening van je onderwerp, de invalshoek, de structuur van je boek. Misschien droom je al van de vormgeving en de boekpresentatie!
Maar er komt linksom of rechtsom een moment dat je voor een blanco scherm moet gaan zitten, en moet gaan schrijven. En dan - is het zwaar. De woorden komen niet, niet zoals je ze gewild had. Je worstelt en loopt vast. Twijfel slaat toe. Ik kan dit niet. Hier zit niemand op te wachten.

Dat is het punt waarop veel ondernemers met oprechte plannen (en goede ideeën) voor een boek afhaken. Jammer! Want het kan anders.

De truc is om het niet in een keer goed te willen doen.

"Most succesful writers have a high tolerance of raw, messy first drafts and of a series of imperfect subsequent drafts. They know that stamina, the ability to stick with a poem or prose piece until it emerges as the best they can do, is as important as whatever talent they possess."
uit: Creative Writing: a Workbook with Readings ~ ed. Linda Anderson

Heb het lef om een slechte eerste versie te schrijven.

Mijn advies is:
- weet wat je wilt gaan schrijven, en dan:
- durf te gaan schrijven.

Schrijf je eerste versie zonder kritiek, zonder over je eigen schouder mee te lezen. Schrijven en redigeren gaat niet samen, dat is schrijven met de handrem erop.

Durf voluit alles eruit te gooien.

Ga daarna pas herschrijven (en nog eens en nog eens en nog eens). Werk hard, en werk daarna nog harder.
Wees bij het herschrijven kritisch, verwelkom ook feedback van anderen.

In de woorden van de grote Stephen King: "Write with the door closed. Rewrite with the door open."

Wil je bij het schrijven van je boek persoonlijke begeleiding en adviezen die precies bij jou passen?
Bel of mail me dan voor een vrijblijvende afspraak of kijk hier voor onze mogelijkheden.

Van selfpublishing naar klassieke uitgever: de keuzes en tips van Diana Koster

Diana Koster schreef haar boek Perfecte moeders bestaan niet uit idealisme en gaf het met succes uit in eigen beheer. Toch stapt ze nu over naar een klassieke, grote uitgever. Een interview over uitgeven in eigen beheer en klassieke uitgevers met een ondernemer die beide kanten kent.

In haar werk als verloskundige zag Diana Koster ook vrouwen voor wie de zwangerschap of kraamtijd niet meteen één grote roze wolk was. Vrouwen die het echt moeilijk hadden een nieuwe balans te vinden in een veranderd leven, hoe mooi en welkom die verandering op zichzelf ook was. “Soms dacht ik, kon ik je maar - net als wanneer je last hebt van maagzuur - een soort Rennie geven,” zegt Diana, “maar zoiets was er natuurlijk niet. Toen besloot ik zelf die Rennie-voor-de-psyche maar te worden.” Koster startte met het begeleiden van zwangere en net bevallen vrouwen, in die prachtige, nieuwe maar soms ook zo intensieve nieuwe levensfase.

Fotografie: Eline Hensen

Perfecte moeders bestaan niet
Al snel had Koster wachtlijsten voor haar begeleiding. “Mensen vroegen me dan: heb je niet alvast iets dat ik kan lezen? Dan vroeg ik een van mijn cliënten, van wie ik dacht dat haar verhaal een ander zou kunnen helpen, om toestemming om haar verhaal geanonimiseerd en op papier te mogen delen. Dat was de eerste basis voor mijn boek, het is echt uit idealisme geboren.”
In Diana’s hoofd nam haar boek al heel snel vaste vormen aan, en sterker: ze wist ook precies hoe het eruit moest gaan zien. Met aansprekende illustraties die ze in haar lezingen ook zou kunnen gebruiken en mét de ervaringsverhalen van cliënten op gekleurde pagina's, zodat die verhalen gemakkelijk los te lezen zijn. Diana: “Ik wilde dat het boek hoop uit zou stralen, zodra je het in handen hebt.”

Eigen visie, eigen beheer
Enkele uitgevers hadden belangstelling voor het boek nog voordat het verschenen was, maar wilden dan wel inspraak over de vormgeving: geen kleurendruk, minder tekeningen. “Kleurendruk is natuurlijk een grote kostenpost,” zegt Diana. “Net als de omvang, in drukkosten, maar ook in verzendkosten.”
Ze besloot haar boek in eigen beheer uit te geven en investeerde daarin € 20.000,-. Een flinke investering, maar Diana wilde een 'perfect' vormgegeven boek en geen goedkoop selfpublished boekje.
Na het verschijnen van het boek nam de belangstelling van uitgevers niet af, maar de meesten wilden een mid price-editie en afgeslankte versie van het boek in zwart-wit uitbrengen en daar wilde Diana niets van weten. “Ik kon er zelfs niet over denken om concessies te doen. Mijn boek was míjn kind en ik wilde het niet uit handen geven.”

Binnen negen maanden 3500 ex verkocht
Perfecte moeders bestaan niet verscheen eind november 2012 en Koster verkocht binnen negen maanden meer dan 3500 exemplaren. Een succes, zeker voor een non-fictie boek voor een specifieke doelgroep dat ook nog eens in eigen beheer is uitgebracht. Media-aandacht kreeg haar boek volop, onder andere bij Koffietijd, EenVandaag, het Algemeen Dagblad, Psychologie Magazine, Ouders van Nu en Kinderen. Diana: “Het boek werd vooral verkocht via Bol, bij mijn eigen lezingen, en werd (op een receptenbriefje!) aangeraden door artsen en verloskundigen. Maar het bleek erg moeilijk om in de boekhandel goed zichtbaar aanwezig te zijn.“

Méér mensen bereiken: de klassieke uitgever
Juist het succes van haar boek – en vooral doordat daaruit ook bleek hoeveel behoefte er was aan de informatie - deed Diana besluiten om over te stappen naar een grote, klassieke uitgever. Ze hoopt dat haar boek hierdoor nog breder zijn weg vindt. Opnieuw hadden meerdere uitgevers belangstelling, maar ook deze keer wilden sommigen haar boek weer aanpassen. Uitgeverij Lannoo zat wél op een lijn met Diana en zij koos daarom voor deze gerenommeerde Vlaamse uitgeverij. Bovendien zou het boek daardoor ook in België op de markt komen, waar het taboe op psychische klachten tijdens de zwangerschap en na de bevalling nóg vele malen groter is dan in Nederland, zegt Koster.

Missiegerichte keus
“Mensen verklaarden me voor gek, want mijn boek liep in eigen beheer zó goed. Ze vonden het financieel gezien geen slimme zet. Maar voor mij stond voorop dat ik zo veel mogelijk mensen wilde bereiken met mijn boek. Oók degenen die met hun ziel onder de arm en hun baby in de wagen, de boekhandel binnen wandelen op zoek naar een (zelfhulp)boek, omdat ze niet lekker in hun vel zitten, maar voor wie de stap naar de hulpverlening nog te groot is. En ik wilde, bij een grote uitgeverij, bereiken dat het boek in veel meer boekhandels zou liggen. Het was een puur missiegerichte beslissing van me."
"De tijd zal uitwijzen of het een wijze beslissing is geweest, aangezien veel boekhandels onder druk staan en daarom geneigd zijn alleen bestsellers, bekende auteurs of Top-60-titels in de winkels te leggen.”

Tips van Diana:
- Vraag professionele mensen om je te helpen met de vormgeving, illustraties, redactie en correcties van je boek. Dat kost wat, maar dan héb je ook wat;
- Geloof in je boek en doe geen concessies;
- Gebruik iedere gelegenheid die zich voordoet om over je boek te praten, met wie het maar wil horen. Zorg dat je in een paar minuten kunt uitleggen waarom jouw boek geschreven móe(s)t worden;
- Geef lezingen en verkoop / signeer ter plekke na afloop je boek;
- Gebruik social media om je boek te promoten en zorg voor een website over je boek (kijk bijvoorbeeld op Perfecte moeders bestaan niet);
- Geef recensie-exemplaren weg aan invloedrijke websites / bloggers in jouw vakgebied en koppel er een win-actie aan voor lezers.

Lees meer over Diana Koster en haar boek op www.perfectemoedersbestaanniet.nl

Ben je ondernemer met plannen voor een eigen boek?
Uitgeverij Réunion kan je helpen met advies over de uitgeefmogelijkheden die je als ondernemer allemaal hebt. En we kunnen je begeleiden in het hele schrijfproces, van sparren over de inhoud en schrijfcoaching tot de redactionele puntjes op de i. Bel of mail voor een vrijblijvend gesprek over alle mogelijkheden op maat!

Moet het wel een boek zijn, deel 2: deze ondernemer zegt 'nee'

Voor ondernemers lijkt het zo langzamerhand wel het elfde gebod: "Gij zult een boek schrijven". Maar is dat wel zo nodig? Mijn mening is dat een boek je heel veel kan brengen (zie bijvoorbeeld deze Réunion-auteurs), als een boek is wat bij jou én je bedrijf past. En als je het werk wilt verzetten dat ervoor nodig is. Niet altijd hoeft dat zo te zijn.
Mijn eerste vraag aan ondernemers met plannen voor een boek is dan ook: moet het wel een boek zijn?

Een ondernemer die die vraag met een lekker duidelijk ‘nee’ beantwoordt, is Marloes Halmans, loopbaancoach voor hoogopgeleide dertigers en veertigers. Halmans timmert flink aan de weg met haar bedrijf, en besloot bewust om géén boek te schrijven. Ze koos een ander podium.

fotografie: Anoeska van Slegtenhorst

Heldere focus
Marloes Halmans: “Ik begeleid mannen en vrouwen die in hun loopbaan niet willen settelen voor wat de markt of de omgeving van ze verwacht, maar die het roer in eigen handen willen nemen. Het is mijn missie om deze groep te laten zien dat werken leuker kan, wanneer je doet wat bij je past. Ik richt me specifiek op het vraagstuk: waar ben ik goed in, wat wil ik en hoe maak ik daar werk van? Vragen rond andere thema’s (bijvoorbeeld stress, relaties, problemen met collega’s) begeleid ik niet, ténzij ze een direct verband hebben met de hoofdvraag. Die focus heb ik heel bewust gekozen.”


Hoe bereik ik wie ik wil bereiken?
“Ik stelde mezelf de vraag: hoe kan ik zo veel mogelijk mensen bereiken met mijn missie? Voor mijn bedrijf, maar vooral óók omdat ik weet dat er veel mensen zijn die de stap naar een coach nog niet maken. Ook hen wil ik inspireren, of een schop onder de kont geven om in actie te komen als ze ontevreden zijn over hun werk. Ik zocht naar manieren die dat konden doen en die ook echt bij mij pasten.”

Het moet géén boek zijn
“Over een boek heb ik wel lang getwijfeld. Ik schrijf veel, ik blog graag, maar ik heb een hekel aan veel herschrijven en reviseren. Ik schrijf in één keer, spontaan. Voor een boek moet je, vind ik, veel meer onderbouwen, meer theorievorming doen. En ik ben zelf heel erg van de praktijk en van het doen. Bovendien: er zijn al zó veel goede loopbaanboeken... Uiteindelijk realiseerde ik me: het gaat niet om ‘een boek maken’, het gaat om ‘mijn boodschap overbrengen’. En bij mij past bloggen, over mijn persoonlijke keuzes en inzichten, en bij mij passen events, waar ik mensen live kan ontmoeten.”

Fotografie: Daphne van Leuken

Bouw je eigen podium
“Als ondernemer bezocht ik veel events en daarvan kwam ik altijd boordevol ideeën en inspiratie terug. Daarom wilde ik ook graag als spreker op events voor mijn doelgroep gaan staan, om datzelfde voor hen te kunnen doen. Maar zulke events waren er helemaal niet. Er waren veel events voor starters op de arbeidsmarkt, en voor ondernemers, en specifiek voor vrouwen, maar niet voor dertigers en veertigers m/v die een volgende stap willen maken. Er was geen podium voor mij als spreker. Toen was de logische keuze: als er geen podium is, dan maak ik het zelf wel! ”

The Career Garden
Halmans startte daarom met haar events The Career Garden, (volgende editie op 3 november 2013 in Helmond). Voor het event durft ze een reële toegangsprijs te vragen. “Veel events zijn gratis, maar zijn verkapte salesacties, gericht op het verkopen van een product. Daar doe ik niet aan mee. Ik wil inspirerende en inhoudelijke events van kwaliteit bieden. Natuurlijk vertel ik ook kort wat ik de deelnemers nog meer kan bieden. Ik geloof erin, en dat blijkt in de praktijk ook, dat mensen de weg naar mijn diensten vanzelf vinden als ze meer begeleiding zoeken na het event.”

Fotografie: Daphne van Leuken

Effect van een eigen podium
Halmans merkte dat haar event veel effect had. In de eerste plaats voor de deelnemers, maar ook voor haar bedrijf:
- Nieuwe opdrachten voor coachingstrajecten;
- Trainingen bij een aantal business schools;
- Nog meer kennis van de wensen en behoeften van de doelgroep;
- Mooie samenwerkingen met andere professionals.



Blogs
Daarnaast blogt Halmans veel: “Ik ken uit eigen ervaring hoe het is om niet te weten wat je echt wilt of waar je goed in bent. Gelukkig weet ik ook dat je met de juiste vragen en instrumenten vanuit die chaos in je hoofd een mooie loopbaan kunt vormgeven. Een loopbaancoach kan die instrumenten, structuur en focus bieden. Maar verder moet je het zélf doen. Alle antwoorden zitten al in je, je kunt ze hooguit niet vinden, ordenen of verwoorden.”

Wil je als ondernemer wél zelf een boek schrijven, en zoek je goede én haalbare adviezen over het hoe? Bel of mail dan voor een vrijblijvende afspraak of kijk hier voor onze mogelijkheden.

Lees hier meer over The Career Garden, op 3 november in Helmond. De blogs van Marloes Halmans vind je hier.

Schrijf met al je zintuigen (ja, ook jouw businessboek)

"In dit artikel laat ik je zien hoe je een veel voorkomend probleem goed in beeld krijgt. Ik help je om door een andere lens naar je teksten te gaan kijken, en een nieuwe visie te ontwikkelen. Zie je wel?"

Met onze zintuigen staan we voortdurend midden in de wereld, of we ons er nu van bewust zijn of niet. Neem (pas op, mindfulness-alert) eens bewust waar welke zintuigen je nu allemaal gebruikt - de druk van de stoel onder je billen, de warmte van je mobiel in je hand, de smaak van koffie nog op je tong, de geur van de forenzentrein of het strandterras, het geluid van je iPod of de stadsgeluiden om je heen? We gebruiken onze zintuigen 24/7.

Behalve als we gaan schrijven.

Veel mensen hebben in hun schrijftaal een voorkeur voor een van de vijf zintuigen. (Sommigen zelfs voor een zesde, maar die laat ik hier graag helemaal buiten beschouwing). Zelf heb ik een sterke neiging om als 'kijker' te schrijven, zoals je kon merken aan mijn eerste alinea hierboven. Zien, beeld, lens, kijken, visie...

Ik ben niet de enige. Het is ook niet fout. Het kan alleen saai worden. Vlak. En je sluit misschien minder aan bij lezers die meer 'horen' of 'voelen'.

Kijk eens kritisch naar de laatste teksten die je zelf hebt geschreven. Nemen bepaalde zintuigen de overhand? En is dat ook storend (dat ligt voor poëzie bijvoorbeeld anders dan voor een beleidsnotitie)? Zo ja, dan kun je er iets aan doen.

De oplossing is niet altijd heel makkelijk, zeker niet als je tekst al 'af' is. In de eerste alinea kun je moeilijk dwangmatig elk zintuig een plaats geven:
"In dit artikel laat ik je voelen hoe je een veel voorkomend probleem goed in beeld krijgt. Ik help je om met andere oren naar je teksten te gaan luisteren, en een nieuw Fingerspitzengefühl te ontwikkelen."
Dat klinkt raar en krampachtig, en het wrikt.

Wat je wel kunt doen:
- let vooral in langere teksten op dat je niet alleen maar kijkt, in beeld brengt en visies ontwikkelt maar dat je bijvoorbeeld ook problemen bij de kop pakt, voelt wat er speelt, hoort wat de tegenargumenten zijn, of nieuwe kansen ruikt.
- als andere, specifieke, zintuigen niet goed werken, varieer dan met bredere woorden: ontdekken, onderzoeken, waarnemen, bespeuren, opletten, herkennen, merken, opvangen, beseffen, ondervinden, beoordelen... wie roept er meer?

Maak ook van deze tip geen harnas. Maar wees alert op je eigen stijl, en wees je bewust van je keuzes.


Ben je ondernemer of professional met een goed idee voor een boek? Mijn bedrijf Uitgeverij Réunion biedt daarbij service op maat. Lees wat andere ondernemers zeggen over onze redactie en schrijfcoaching.

Nieuw: loopbaanboek voor vrouwelijke artsen

Net vers van de pers gerold: Ambitie met een grote M: voluit leven als medicus, moeder en mijzelf, van Maleene de Ridder. Natuurlijk ben ik daar als uitgever trots op en blij mee. Maar ik denk ook dat dit boek erg nodig is - ja, ook nu nog, in onze volop geëmancipeerde tijd. Want...

Een kleine greep uit de vele feiten en eyeopeners, uit dit boek. Wist je dat:
- je het als arts en moeder nooit goed kunt doen in de ogen van de buitenwereld? Een 'goede arts' is altijd beschikbaar, en zegt nooit nee. Maar een 'goede moeder' werkt niet meer dan drie dagen, en stelt te allen tijde haar gezin voorop;
- de meeste partners van vrouwelijke artsen meer dan 80 procent werken; terwijl de partners van mannelijke artsen juist meestal kleine banen hebben?
(Beide blijkt uit onderzoek van Berber Pas (2011))
- de vervanging van AIO's bij zwangerschap in de helft van de gevallen nog niet beter is geregeld dan vroeger? (Mednet, mei 2010)



In Ambitie met een grote M: voluit leven als medicus, moeder en mijzelf laat Maleene de Ridder zien waar de hiks en loopbaanhobbels voor vrouwelijke artsen nog zitten. Maar vooral laat ze zien hoe jij daar zelf je eigen weg in kunt vinden, en jouw dromen en ambities waar kunt maken.

Maleene de Ridder (gezondheidswetenschapper en coach) schreef dit boek voor alle vrouwelijke artsen die willen vasthouden aan de drive en de dromen waar ze destijds mee aan hun studie geneeskunde begonnen. Die ambities kunnen zwaarder gaan vallen, zeker wanneer je ze wilt combineren met een gezin. Veel vrouwen gaan dan van alles wat 'minder' doen en leveren zo in op hun dromen, hun ambities en op zichzelf. Niet nodig, zegt Maleene de Ridder.

In Ambitie met een grote M lees je hoe het ook anders kan, en hoe je de keuzes kunt maken die echt bij jou passen. En hoe je je eigen professionele en persoonlijke ambities kunt waarmaken in een snel veranderende medische wereld waarin volop kansen zijn, maar ook nog veel oude patronen. Met hoofdstukken als:
- Leef jouw artsenleven
- De wereld waarin je werkt en leeft
- Ambities en moederschap combineren
- Richting geven aan je leven en werk
- Zet de tijd naar je hart
- Een gezonde basis
- Emoties de baas
- Kwestie van kijken
- Sterk door netwerken
- Voluit leven en werken
en bovendien elf interviews met vrouwelijke artsen over hun loopbaankeuzes.

Ambitie met een grote M
winkelprijs € 17,50, 208 pagina's
is verkrijgbaar via alle boekhandels, zoals hier bij Managementboek.nl.

'Bloggen als een pro': bepaal (en behaal) je eigen succes

Bloggen als een pro van Elja Daae is een lichtvoetig, informatief en vooral ook inspirerend boek. Je leest het in een uur, en het vertelt je een heleboel over succesvol bloggen.

Voordat je haren overeind gaan staan en je sputtert dat je helemaal niet ambitieus bent maar dat je vooral wilt doen wat je leuk vindt: spot on. Dat is precies wat Elja in haar eerste hoofdstukken al vooropstelt: wat succes is, definieer jijzelf. Voor de een is dat een goede boterham verdienen met haar blog, een ander wil alles weten en delen over zijn zeldzame hobby (of huisdier of muziekgenre of culinaire traditie) en de derde wil haar blog zakelijk gebruiken om haar bedrijf in de schijnwerpers te zetten.

Maar hoe dan ook, zegt Elja Daae, wil iedere blogger uiteindelijk twee dingen: behoorlijke bezoekersaantallen én andere meetbare resultaten (inkomsten, donaties voor een goed doel, handtekeningen onder een petitie, awareness/discussie over een thema, etc.). En met dat gegeven levert haar boek je een flinke batterij goede tips om je doel dichterbij te brengen.

Bloggen als een pro is verdeeld in drie thema's, die volgens Elja Daae alle drie aandacht nodig hebben in een succesvol blog: Authenticiteit, Focus, en Toewijding. Op elk thema laat ze zien hoe je dat kunt inzetten en versterken in jouw blog.



Erg leuk van het boek vind ik dat Daae zo veel voorbeelden geeft van blogs die haar - om de meest uiteenlopende redenen - aanspreken. Om de persoonlijkheid van de blogger, om het design, om de onderwerpen, om de schrijfstijl, om de unieke niche. Dat maakt Bloggen als een pro ook lekker concreet en levendig.

Beste leermoment voor mezelf vond ik Daae's enthousiaste pleiten voor zo vaak mogelijk bloggen (wat mij almaar niet lukt). Veel bloggers houden zichzelf voor dat kwaliteit boven kwantiteit gaat: beter goed bloggen, dan vaak bloggen. Tuurlijk, zegt Daae en helemaal eens, alleen: "Er is maar een ding mis met deze redenering, namelijk de aanname dat vaker bloggen betekent dat de kwaliteit achteruitgaat. Wat als ook het omgekeerde waar blijkt te zijn, namelijk hoe vaker je blogt, hoe beter je wordt?".

Door Bloggen als een pro ben ik weer helemaal in the mood om vaker te bloggen. Houd mijn blog in de gaten om te zien of het lukt :-).

Wat zou jij graag willen bereiken met jouw blog? Laat je comment hieronder achter!

Voor wie wil bestellen, de link naar Bol:

Drie soorten kritiek op je werk (en wat je daarmee kunt)

"Méér kudos voor iedereen die iets maakt, hoe feilbaar ook, dan voor de beste stuurlui aan wal," schreef ik in een eerder blog. En daar sta ik voor 100 procent achter.

Dit weekend zette de vloedgolf aan kritiek op het Koningslied, en de daaropvolgende tegengolf van kritiek op de kritiek, me flink aan het denken over mijn statement.

Want waar was ik in dit geval, met mijn kudos? Meer kudos voor de tekstschrijvers van dit lied, met zijn legendarische 'de dag die je wist dat zou komen' dan voor iedereen die daar de vloer mee aanveegde? Ehm ...

Dus ja, ik dacht nogal na over kritiek, respect en mijn kudos. Soms vind ik kritiek heel erg goed en nodig. Soms werkt het ook op mijn humeur als nagels over een schoolbord. And I couldn't help but wonder: wanneer is kritiek OK?

Iedereen die iets maakt, kan kritiek verwachten. Sterker nog: je móet kritiek verwachten. Als je een boek schrijft en je wilt alléén maar lof, dan by all means, print en kopieer vooral drie exemplaren voor je moeder, je oma en je partner, maar breng het niet in de wereld.

Kritiek moet, kritiek is goed.

Want wie schrijft voor iedereen, schrijft voor niemand; je kunt jouw lezer alleen raken als je ook echt voor hem of haar durft te kiezen. Dat betekent dat je anderen misschien niet in diezelfde mate raakt, boeit, meesleept, overtuigt, betovert of wat ook je doel maar mag zijn.

Dat is één. Twee, is natuurlijk: goede kritiek kan je werk alleen maar beter maken, verdiepen, versterken. Met de nadruk op 'goede', en de klemtoon op 'kan'. Want kritiek zelf doet nog niets. Alleen jij kunt met kritiek iets doen.

Betekent dit dat je je elke shitstorm moet laten welgevallen? Of dat je elke opinie van iedereen blindelings voor waar moet aannemen? Nee, natuurlijk niet.

Toen ik erover nadacht, kwam ik tot drie soorten kritiek, die je kunt verwachten als je iets (een boek, lied, beeldhouwwerk, dans, you name it) maakt. En je hoeft niet met alle drie hetzelfde te doen.

1. De mening
Iedereen heeft een mening, iedereen mag een mening hebben en alle meningen zijn prima. "Nog nooit zo'n slecht lied gehoord", "Wat een fantastisch schilderij" en "Dit boek veranderde mijn leven" zijn gewoon meningen. Valt niet over te twisten. Een mening is puur persoonlijk.
Als iemand jou, de trotse maker, zijn of haar mening geeft over jouw werk, kun je dat alleen maar aannemen. "Dank je wel voor je mening." (Dit hoeft niet te betekenen dat je het ermee eens bent. Het betekent alleen dat je er niet winnend over kunt discussiëren.)
Sommige meningen lijken wel onderbouwd ("Ik vind dit lied nogal saai, het is zo langzaam") maar het zijn nog steeds meningen. Want kijk, de volgende zegt: "Wat een spannende opbouw, met dat trage tempo!"
Smaken verschillen. Vier dat. Wees daar blij mee.
Anders had de wereld genoeg aan één schrijver, één zanger en één regisseur.

2. De open deur
Mijn allergiezone, full force. Kenmerk van opendeurenreacties is dat ze jou vertellen hoe het resultaat had moeten zijn - maar zonder enige concrete aanwijzing over hóe dat dan had gemoeten. Dit is de categorie "Wat een prutser, die penalty had er gewoon ingemoeten", "Bedrijven moeten flexibel inspelen op veranderende klantbehoeftes" en "Ze moeten gewoon zorgen dat ze de wissels ontdooien en de treinen laten rijden #fail".
Schrijvers kunnen zo bijvoorbeeld het advies krijgen om "een succesvolle serie te schrijven", "hun boek bij DWDD te gaan presenteren", of "gewoon een nieuw business model te verzinnen" als de markt krimpt door gratis ebooks.
Waarom het mij zo irriteert, geen idee. En boos worden is ook eigenlijk helemaal niet nodig. Een eenvoudig, belangstellend: "Wat een goed idee. En hoe zou jij dat aanpakken?" volstaat meestal. Volgt er een nuttige tip: winst. Volgt er een stilzwijgen: ook winst.

3. Goede kritiek, zelfs als-ie slecht is
Ik weet weinig van voetbal (al ken ik de buitenspelregel - sort of). Toen ik eens een jonge speler een penalty zag missen doordat hij de bal hoog over schoot, vond ik dat natuurlijk net zo jammer als alle supporters, alle ploeggenoten en de speler zelf. Die had erin gemoeten!!
Maar de coach nam hem later even rustig terzijde en zei: "Als je volgende keer iets meer naar voren leunt, gaat die bal niet zo hoog."
Ik was onder de indruk. Dát is hoe het moet, dacht ik.
Echte, goede kritiek geeft jou een keuze. Vertelt je wat er is, en hoe het anders kan.
Als je dit anders doet, verandert dat.
Goede kritiek is niet altijd leuk. Goede kritiek is wel altijd goed, ook als hij slecht is.
Omdat jij een nieuwe keuze hebt gekregen.

------------

Wil jij beter leren voetballen, of betere liedjes schrijven, dan kan ik je helaas niet helpen. Maar ben jij ondernemer of professional met een goed idee voor een boek? Dan kan ik je gegarandeerd nieuwe keuzes en mogelijkheden geven.
Neem contact op voor een gratis en vrijblijvend kennismakingsgesprek!

Ik ben authentiek, want dat vinden mijn klanten belangrijk

Authentiek zijn, dat lijkt wel het twaalfde gebod voor ondernemers*, als je social media- en businessgoeroes moet geloven.

Want jouw potentële klant heeft oneindig veel keus, zeggen zij. Jouw klant of opdrachtgever kan alles overal off- en online kopen, vinden, of inhuren. Het onderscheidende verschil, dat maak jij. Dus wees uniek, wees bijzonder - en the rest will follow.

Vind ik het on-waar?
Nee, niet per definitie. In mijn eigen bedrijf begeleid ik ondernemers bij het schrijven en publiceren van hun eigen businessboek. Voor hen geldt absoluut dat hun eigen stem, hun visie en hun invalshoek, hun 'haak', een doorslaggevend verschil maakt met alle andere businessboeken die er al zijn. En, businesswise voor mijzelf, val ook ik samen met mijn eigen 'product/dienst'. Ik kan mijn dienst niet 'los' verkopen van de persoon die ik ben.

Dus ja, een eigen gezicht, een eigen stem, de durf om wat van jezelf te laten zien, zijn belangrijk in ondernemen (zoals ze dat zijn in elke relatie in het leven, persoonlijk of zakelijk). Náást je kennis, je vaardigheden, je ervaring, is jouw persoonlijkheid een factor.

Vind ik het zaligmakend?
Nee. Sterker nog: dat hele 'gij zult authentiek zijn' begint me een beetje tegen te staan.
Omdat het bijna een trucje, een plicht wordt. Wees authentiek, want dat vinden je klanten belangrijk. Wees jouw authentieke zelf, want dan willen anderen liever met je samenwerken.
Wees authentiek, want dat willen wij van jou.

Dat is één. En er is nog iets.
'Authentiek' wordt - vind ik - nogal eens verward met 'laten zien dat je je nergens iets van aantrekt'.
"Ik ben authentiek, want kijk eens hoe het mij niets kan schelen wat anderen daarvan vinden? Zien jullie wel?!?"

Zo authentiek kan ik nooit zijn. Ik trek mij wel iets aan van wat anderen vinden. En ja, dat speelt mee in wat ik doe, schrijf en zeg.

Authentiek zijn is voor mij niet iets dat je in je eentje kunt doen. Authentiek ben je alleen in relatie tot anderen. Probeer het maar eens, op een onbewoond eiland gaan zitten en authentiek zijn. Het kan niet.

Authentiek zou ook niet gedefinieerd moeten worden door 'hoe uniek en bijzonder ben je'. En al helemaal niet door 'hoe hard durf je je niks aan te trekken van anderen'. Rekening houden met anderen, kan ook authentiek zijn. Je aanpassen aan anderen, en aan omstandigheden, evengoed.

Als ondernemer breng je ook jezelf mee naar de tafel, natuurlijk. Maar een ondernemer die zich niets aantrekt van zijn klanten - of dat nu in aanbod, houding of woordkeuze is - stelt zichzelf centraal en niet de mensen met wie hij wil werken.

Ben ik authentieker als ik 'mezelf' blijf in mijn oude spijkerbroek, dan wanneer ik om mijn oudtante een plezier te doen, een net jurkje aantrek voor haar grote verjaardagsfeest?

Dan soms maar lekker conformistisch. En dat durf ik hier gewoon te zeggen, dus, hè.

--------

(Het elfde gebod? dat is Gij zult een boek schrijven. )

Jury's kiezen niet voor kwaliteit. (En jij en ik? Ook niet.)

Nederlandse vrouwen kunnen geen thrillers schrijven, blogde schrijver Marcel van Driel vorige week. In dit fijne blog verbaast hij zich over de shortlist voor de Gouden Strop 2013, de prijs voor het beste oorspronkelijk Nederlandstalige spannende boek. Op de shortlist staan elf boeken.
Tien ervan zijn geschreven door mannen.

Hoe zit dat, vroeg Marcel zich af. Hebben alle vrouwelijke thrillerschrijvers gewoon te slechte boeken geschreven (en vergissen de vele lezers daarvan zich)? Of heeft de jury - ondanks het feit dat die bestaat uit drie vrouwen en twee mannen - een voorkeur voor mannelijke schrijvers?

Ik ben geen thrillerjurylid. De 106 titels van de longlist heb ik niet gelezen. Dus, wie zal zeggen wat dé reden is?
Maar ik weet wel één verklaring.

Uit onderzoek blijkt dat wij (mannen én vrouwen) een schilderij, of een boek, of een artikel, beter vinden als we denken dat het van een man is, dan als we denken dat precies datzelfde werk door een vrouw gemaakt is. Een boek van 'John Johnson' vinden we beter dan het identieke boek van 'Jane Janeson'; een essay van 'Paul' krijgt een hoger cijfer dan precies hetzelfde stuk van 'Paula'.

Wij geloven allemaal oprecht dat we de beste kandidaat kiezen, het beste boek bekronen, dat we 'alleen op kwaliteit letten'. Maar dat doen we niet - zeker niet altijd. Beelden en ideeën uit onze jeugd, onze opvoeding en school, uit films, series en boeken, werken nog steeds door, alle emancipatie ten spijt.

Dat gaat niet expres, sterker nog: we wíllen dat zelf helemaal niet. Maar toch haalt ons onderbewuste soms dat kunstje met ons uit.

En die ons, dat zijn wij allemaal. Mannen én vrouwen. Jij. Ik. En er verandert dus ook niet per se iets als er vrouwen in de jury zitten (of in de redacties van DWDD en P&W, om maar willekeurig eens wat te noemen).

Wat wel helpt, is onszelf ervan bewust te zijn. Om er samen (m/v) wat aan te doen. Niet alleen omdat het eerlijk is voor de vrouwen. Maar vooral ook omdat het beter is voor ons allemaal.

Want dan krijgen wij, lezers, echt de beste boeken van de beste thrillerschrijvers (m/v).

---------

Wil je er meer over lezen, en vooral, er meer aan dóen?
Esther Mollema schreef hier een heel goed, luchtig, no-nonsense boek over: 50% meer talent - zo scoor je met vrouwen.

Je kunt haar boek hier (gratis én legaal) downloaden als ebook.

Liever het papieren boek?
50% meer talent: zo scoor je met vrouwen is te koop in elke boekhandel, bij Managementboek, bij Uitgeverij Réunion en bij Bol

Wie zíjn al die mensen? Over proeflezers, redacteuren en correctoren

Bij het schrijfproces zelf kunnen er drie mensen met je meewerken: redacteuren, correctoren en proeflezers. Wie zijn al die mensen, wat doen ze en heb je ze nou echt allemaal nodig als je in eigen beheer uitgeeft?

Correctoren
De corrector komt helemaal aan het einde van het schrijfproces in actie en vlooit dan je hele boek nog eens na op spelfouten, grammaticale hiks, typo's en andere onrechtmatigheidjes. Doe dit vooral niet zelf, ook niet als je gepromoveerd neerlandicus bent. Zelfs de beste schrijver raakt een beetje bedrijfsblind voor zijn eigen tekst en de kapper knipt ook niet zijn eigen haren. Doe je lezers plezier met een smetteloos boek; zorg voor een goede correctieronde. (Correctoren controleren overigens geen feiten: daar moet je fact checkers of andere inhoudelijk adviseurs voor hebben.)

Redacteuren
Een corrector haalt de fouten uit je boek, een (goede) redacteur maakt je boek beter. Een redacteur kan vanaf het allereerste begin met je meedenken. Over de invalshoek, de structuur, de stijl, welke aspecten van je onderwerp je wel en niet behandelt, voor welke lezers je wel schrijft en voor wie niet. Later leest hij mee met de volgende rondes van je manuscript en hij kan je dan goede feedback geven in alle fases. Zo krijg je steeds tips en adviezen om je verhaal op de beste manier voor het voetlicht te brengen en de lezer echt te pakken.
Bij veel (grotere) uitgevers zijn deze functies gescheiden: in het eerste stadium denkt de uitgever of de fondsredacteur met je mee over de grote lijnen; in een latere fase is je tekst in de zorgzame handen van een professionele bureauredacteur.

Proeflezers
The proof of the pudding. Proeflezers zijn een paar vertrouwde mensen uit je omgeving die jouw boek gaan lezen zoals straks de 'echte' lezers dat ook doen. Onbevangen, vanuit interesse voor jouw onderwerp. (Vraag daarom bij voorkeur ook mensen die jouw boek ook zouden kopen als ze jou niet kenden. Laat dus je thriller lezen aan een paar vriendinnen die dol zijn op spannende boeken; geef je salesboek aan een verkoper en je boek met sollicitatietips aan een werkzoekende.)

Proeflezers kunnen je waardevolle feedback geven over de manier waarop een lezer je boek ervaart. Maar er zijn een paar valkuilen:
1. Proeflezers staan vaak bij voorbaat al anders, en vaak positiever, tegenover je boek - omdat ze je kennen. (Dit effect kun je makkelijk zelf testen en voelen. De eerstvolgende keer dat je een behoorlijk slecht nummer hoort op de radio, doe dan eens net of het een vriend is die je daar hoort zingen op 3FM. Serieus, probeer het. Merk je hoe je oordeel verandert?) Ook al vraag je ze om heus, echt, supereerlijk te zijn, dit effect krijg je niet gauw weg.
2. Als ze je boek dan toch niet op álle punten denderend vinden, willen ze je dat liever niet ronduit zeggen. Ze vinden je namelijk te aardig om te kwetsen (omdat ze bijvoorbeeld je moeder zijn). En ook als ze je minder aardig zouden vinden, dan zullen ze er toch nog belang aan hechten de relatie goed te houden (denk: collega's, zakenrelaties).

Handig is daarom om je proeflezers niet te vragen: 'Nou, wat vond je ervan?', maar om ze vooraf, bij je manuscript, een kort lijstje met gerichte vragen te geven. Bijvoorbeeld: Wil je een plusje zetten bij de alinea's die je heel goed vond? Wil je een minnetje zetten bij drie stukken waar je wat meer moeite had je aandacht erbij te houden? Waarover had je graag wat meer willen lezen? Wat vond je te veel?

Maar helaas stuit je nog steeds op valkuil drie:
3. Als proeflezers heldere kritiek geven, leer je wel wat ze vinden, maar niet hoe je dat oplost. Waarom is een hoofdstuk saai? Hoe verander je je stijl als je lezers die 'een beetje formeel' vinden? Hoe doseer je je informatie beter, als je lezers je 'hier niet zo duidelijk' vonden? Gasten in een restaurant kunnen je wel vertellen dat het vlees taai is, maar alleen een ervaren kok kan je vertellen hoeveel minuten je het op welke temperatuur in welke olie had moeten bakken. (Of is het braden? I rest my case.)

Gebruik de kracht van alle drie
Goede proeflezers geven waardevolle feedback, en een vlekkeloze correctie is de finishing touch. Maar een goede redacteur kan je laten zien hoe je jouw verhaal beter, pakkender, overtuigender maakt. En hoe je makkelijker, sneller en met meer plezier je boek schrijft. Think about it.
Omdat je boek het waard is.

PS - Belangrijk is natuurlijk dat je de redacteur vindt die het beste past bij jou en bij jouw boek. Daarover een volgend blog. Ben je ondernemer met een idee voor een managementboek? Lees dan hier wat Uitgeverij Réunion voor je kan doen.

Gelezen: De schrijfbijbel

Vorige week verscheen De schrijfbijbel, een initiatief van TenPages.com. Via dit crowdfunding-platform voor boeken werd al menig boek succesvol gepubliceerd (ik heb een van de eerste successen, het hilarisch scherpe Zo Zuidas, in een ruk uitgelezen). Met De schrijfbijbel publiceert TenPages nu een boek vol prima tips en adviezen over schrijven, met een goede inkijk in het werk van redacteuren.

De ondertitel, 'de beste redacteuren van Nederland over het schrijven van een goed boek', krijgt van mij meteen al een stevige plus omdat die de nadruk legt op 'goed boek', en geen ronkende beloftes doet over 'bestsellers'. Een goed boek, dat is waar je naar kunt en moet streven als schrijver: jouw verhaal op de best mogelijke manier vertellen. De rest is aan de lezers.

En adviezen over het schrijven van een goed boek, die krijg je in De schrijfbijbel bij tientallen. Redacteuren van (onder veel meer) Prometheus, The House of Books, Atlas Contact en Nijgh & Van Ditmar, delen hun kennis en ervaring op alle gebieden van het eerste idee voor een boek tot en met de laatste puntjes op de i tijdens het persklaar maken. Er is ook aandacht voor non-fictie, maar de meeste nadruk ligt op het schrijven van fictie.


Er komen veel onderwerpen aan bod (van bijvoorbeeld planning en proposals, tot narratief, plot, personages en omgeving, tot het uitgeefproces en alternatieve uitgeefvormen), en toch is De schrijfbijbel geen 'how to'-boek dat je van A to Z een stappenplan geeft. (En maar goed ook, want schrijven is geen paint by numbers waarin je alleen maar de juiste vakjes de juiste kleur moet geven en hop, je creatie is daar.)

Veel meer vond ik het een boek alsof je een serie koffie-afspraken hebt met een keur aan door de wol geverfde redacteuren die (en dat springt in elke bijdrage direct in het oog) met liefde voor schrijvers, boeken en uitgeven over hun vak vertellen. Naast hun tips en adviezen zijn er ook schrijfoefeningen waar je je voordeel mee kunt doen. Leuk (en handig) vond ik ook de speciale aandacht voor aparte genres als kinderboeken, thrillers, liefdesromans, en de eisen die het schrijven van een serie stelt.

Aanrader voor alle schrijvers die willen weten hoe ze hun verhaal (nog) beter kunnen vertellen.

Voor wie het wil bestellen, dat kan hier bij Eburon

en de links naar Bol:

Oude helden, nieuwe romans

Als tiener was ik dol op alle mythes en verhalen uit het oude Griekenland. Hele meters boeken verslond ik, meegesleept in de wereld van legendarische, sterke helden en even machtige als menselijk-kinderachtige goden. Noem me nerdy, maar ik denk dat mijn stiekeme eerste onbereikbare kalverliefde Hector van Troje was.
Onlangs stuitte ik toevallig op twee nieuwe romans, allebei over oude Grieken, en allebei voorzien van een lovende quote van een van mijn hedendaagse grote heldinnen.

De ene was De gulden middenweg van Annabel Lyon. Hilary Mantel, schrijfster van het fenomenale Wolf Hall en dito opvolger Het boek Henry zei daarover: "Deze ambitieuze en prachtig geschreven roman is een van de meest overtuigende historische romans die ik ooit gelezen heb."

De andere was Madeline Miller's Een lied voor Achilles, met een quote van de geweldige J.K. Rowling herself: "I loved The song of Achilles," zei ze in dit interview.

Nu heb ik natuurlijk helemaal een eigen mening en zo, maar niet als deze twee grootheden een boek aanbevelen. En in combinatie met mijn oude liefde voor de nog oudere Grieken, heb ik beide boeken onmiddellijk gescoord.


De gulden middenweg is het verhaal van de grote filosoof Aristoteles, die door de Macedonische koning Philippus wordt aangesteld als leermeester van zijn zoon Alexander . Dit erg mooi geschreven, bespiegelende boek nam me mee in een oude wereld en toch ook een nieuwe, en liet me denken over ratio en liefde; over wijsheid en dadendrang; over aanzien en eigen verlangens; over lotsbestemming en eigen keuzes.

Een lied voor Achilles raakte me in mijn hart: de kleine, onhandige en onzekere prins Patroclus, verbannen van zijn vaders hof, groeit op bij koning Peleus en diens zoon Achilles, halfgod, en gouden held al in zijn jonge jaren. Het verhaal van hun vriendschap en liefde, de bijna idyllische tijd bij de centaur Chiron en later de verscheurende en bloeddoordrenkte jaren voor de muren van Troje, lees je onder de schaduw van de wetenschap van het onverbiddelijke, tragische einde. En bij de laatste pagina's voelde ik mijn keel langzaam dichtsnoeren.


Voor wie meer wil lezen, de link naar Bol:



en de link naar (e-book bij) Bol:

Last van herherherhaling? Verander van onderwerp

Te veel herhaling van één woord kan de vaart (en in elk geval de sjeu) flink uit je verhaal halen.
Soms doemen er in je tekst ineens alinea's op zoals de volgende, waarin de schrijver wat feitelijke info wilde delen over een vakantiebestemming:
"Dit prachtige huis ligt op een heuvel en kijkt uit over de stad. Het huis heeft een grote woonkamer, twee badkamers en zes slaapkamers. In het huis bevinden zich verder een ruime keuken, een inpandig zwembad en een tv-kamer. Een grote tuin omgeeft het hele huis."
Hier stuit je op een bekend probleem: hinderlijke herhaling. Elke zin moet wat vertellen over het huis, maar vier keer 'huis' achter elkaar is.., nou, veel. Hoe los je dit op?

De strakke benadering: weglaten en/of korte verwijswoorden gebruiken
Het woord na de eerste keer weglaten en vervangen door korte verwijswoorden, is vaak een snelle en efficiënte oplossing. "Dit prachtige huis ligt op een heuvel en kijkt uit over de stad. Het heeft een grote woonkamer, twee badkamers en zes slaapkamers. Binnen bevinden zich verder een ruime keuken, een inpandig zwembad en een tv-kamer. Een grote tuin omgeeft het helemaal."
Strak, helder en duidelijk. In zakelijke teksten (denk beleidsnota's) kan het een voldoende goede oplossing zijn.
Maar misschien is het ook wel... een tikkeltje saai.

De barokke aanpak: synoniemen gebruiken
Gebruik waar het kan, andere woorden voor huis, en denk ruim: woning, historisch pand, vakantieparadijsje, gebouw, droomhuis, villa... Dit kan heel goed werken, omdat je met een ander woord een ander accent legt, zonder het expliciet te noemen. In het voorbeeld:
"Dit prachtige huis ligt op een heuvel. De villa heeft een grote woonkamer, twee badkamers en zes slaapkamers." Mm, een prachtig huis, zelfs een villa, je lezer dagdroomt al weg.

Maar pas op, want te veel ervan wordt overdadig, onduidelijk, irritant of alledrie. Ook al zijn het synoniemen, je lezer heeft bij elk woord een eigen associatie. Een keertje schakelen (van huis naar villa) is prima, als het iets toevoegt. Doe je het te vaak, dan blijft het beeld voor de lezer maar verspringen. Zie bijvoorbeeld:
"Dit prachtige huis ligt op een heuvel en kijkt uit over de stad. De villa heeft een grote woonkamer, twee badkamers en zes slaapkamers. In het historische pand bevinden zich verder een ruime keuken, een inpandig zwembad en een tv-kamer. Een grote tuin omgeeft het hele geelgepleisterde gebouw."

De veilige middenweg
Je kunt als middenweg de strakke en de barokke benadering mixen. In de ene zin laat je het woord weg, in de volgende vervang je het door 'villa':
"Dit prachtige huis ligt op een heuvel en kijkt uit over de stad. Het heeft een grote woonkamer, twee badkamers en zes slaapkamers. In de villa bevinden zich verder een ruime keuken, een inpandig zwembad en een tv-kamer. Een grote tuin omgeeft het helemaal."
Met deze mix houd je de tekst zowel (redelijk) levendig als helder.

De beste oplossing: verander van onderwerp
Ideaal is om het hele probleem te voorkomen. Als je een aaneenschakeling van zinnen ziet die hetzelfde onderwerp hebben, pak het probleem dan bij de wortel aan. Verander van onderwerp, letterlijk. Hieronder zie je wat er dan gebeurt:
"Dit prachtige huis ligt op een heuvel en kijkt uit over de stad. Zodra u de statige hal doorloopt, vindt u beneden een grote woonkamer. Op de tweede verdieping, boven aan de brede trap, liggen twee badkamers en zes slaapkamers. Een ruime keuken, een inpandig zwembad en een tv-kamer vervolmaken het comfort. In de grote, omliggende tuin geniet u van een heerlijke zomer."
Doordat je als onderwerp van de zin niet steeds 'het huis' kiest, krijg je veel meer speelruimte.

Natuurlijk is hier méér gebeurd dan alleen van onderwerp veranderen: de tekst spreekt de lezer rechtstreeks aan ('u'); een statige hal en een brede trap maken hun opwachting. Je zult merken dat dit als vanzelf voortvloeit uit de ruimte die je jezelf gegeven hebt door van onderwerp te veranderen.
Je bedenkt dan namelijk niet meer hoe je 'feiten over het huis' wilt presenteren, maar je zoekt naar andere ervaringen, andere belevenissen en andere manieren van kijken.

Meer schrijftips?
Als je van plan bent een boek te schrijven, kun je in elke fase tegen vragen aanlopen: vanaf de allereerste opzet en het denken over een titel tot het schaven en vijlen aan de laatste zinnen. Omdat je zelf zo betrokken bent bij jouw verhaal, is het vaak moeilijk te zien wat er anders kan (en hoe). Een ervaren redacteur kan je snel en op een positieve manier laten zien hoe je jouw tekst verder kunt versterken. Dat bespaart jou veel tijd en energie, en komt je boek ten goede.

Ben je ondernemer of professional en wil je echt aan de slag met je eigen boek? Misschien is onze schrijfcoaching dan iets  dan iets voor jou. Of lees wat deze ondernemers daarover vinden.

Hoe verzin je het?

Deze week las ik Hoe verzin je het: Zelf creatieve oplossingen verzinnen voor elke kwestie, van Jan Vriends.

'Las ik' is misschien niet helemaal goed gezegd. 'Las en deed ik' drukt het beter uit. Want Hoe verzin je het gaf me naast prettige, korte tips en inzichten, veel kleine oefeningen om mijn eigen creativiteit wat vaker op te duikelen. Misschien zelfs wel een beetje te ontketenen.

Bij creativiteit gaat het niet per se om het maken van grootse en meeslepende kunstwerken. Zoals Jan Vriends schrijft:

"Creativiteit heeft te maken met het vinden van oplossingen. Dat kan een oplossing zijn voor een probleem, of het antwoord op een vraag. En dat op een originele manier, door verbanden te leggen die nog niet bedacht waren. Je kunt je creativiteit gebruiken door van een leeg doek een schilderij te maken, door op een blanco pagina een verhaal te typen of door een fles te ontkurken zonder kurkentrekker."

De teksten zijn kort, maar raak, en lieten me anders kijken, voelen en denken. De negen hoofdstukken (met veel tekeningen en schetsjes die het beeldend maken) zetten je aan tot bijvoorbeeld 'beter presenteren', 'beter schrijven' en 'beter feesten'.

Voor mij had dit boek ook een licht-therapeutische bijwerking: in een drukke, hectische week waarin ik veel aan mijn hoofd had, vond ik het een fijne oase om mijn hersens op een andere manier aan het werk te zetten. Dat verfriste en relativeerde mijn andere bekommernissen.

Meer over Jan Vriends kun je lezen op zijn eigen site en bij Uitgeverij Scriptum vind je een filmpje en interview met Jan Vriends.

Voor wie het boek wil bestellen, hier de links naar
Managementboek

en naar Bol:

De beste tip om je boek te schrijven - en de moeilijkste

Een miljoen Nederlanders wil ooit nog eens een boek schrijven, schijnt het.
Maar voor velen blijft het alleen maar bij een droom. Omdat ze één geheim ofwel niet kennen, ofwel niet toepassen.

En speciaal voor jou, verklap ik je de beste tip waarmee ook jij je boek kunt schrijven, en die andere negenhonderdduizendnogwat dromers achter je kunt laten. Dit is 'm:

Zitten, en doen.
Ja, zo makkelijk klinkt het. Gewoon gaan zitten, en doen.

Maar tegelijkertijd is 'zitten en doen' in de praktijk ook heel erg moeilijk.
(Anders hadden die andere negenhonderdduizendnogwat het nu ook al af).
Een boek schrijven is zo moeilijk omdat je, bijvoorbeeld:
- niet zeker weet waarom, voor wie, en wat je wilt schrijven
- gewoon geen tijd hebt om te gaan 'zitten en doen'
- geen inspiratie hebt als je dan toch een keer met veel moeite tijd hebt kunnen vrijmaken
- je verhaal, hoe hard je ook nadenkt, nooit zo goed lijkt te kunnen verwoorden als jij het in je hoofd hebt
- soms wel een stuk schrijft, maar dan weer verlamd raakt door twijfel of het wel goed genoeg is...

Omdat je, kortom, vanuit het niets een heel boek moet scheppen, en alles uit het diepste van jezelf moet halen. Zin voor zin en woord voor woord. Dat vergt veel van je - in tijd, energie, inzet.
Je moet dus allereerst voor jezelf beslissen of een boek schrijven wel is wat je echt kunt en wilt doen. Ik kan dat niet genoeg benadrukken en schreef dit er al eerder over.

Het goede nieuws is dat jij je boek kunt schrijven, als dat is wat je echt wilt, en dat je al deze hobbels kunt nemen. Je kunt dat doen met goede oude wilskracht en discipline, natuurlijk. Maar dat alleen is niet genoeg.

Met discipline doe je het werk, maar het werk blijft zwaar.
En dat is jammer, want schrijven kan - ook - fantastisch zijn. Wat echt helpt, is weten hóe je die hobbels neemt.

Als je weet hóe, wordt jouw werk lichter, inspirerender, makkelijker. En beter.
Hoe beslis je of je dat wel kunt en moet doen, een boek schrijven? Hoe ga je goed van start? Hoe doorbreek je je writer's block? Hoe weet je of het goed genoeg is wat je schrijft? Als het niet goed genoeg is, hoe maak je het dan beter?
Hoe overwin je de twijfel, hoe schrijf je ook als je geen inspiratie voelt, hoe bouw je je boek op en hoe schrijf je zo dat je lezers je boek niet meer willen wegleggen?
Als je de antwoorden hebt, heb je de sleutel naar je eigen boek in handen.

Een aantal van mijn tips en adviezen deel ik op dit blog al met je. (Wil je een van de vragen hierboven in het bijzonder beantwoord zien ? Reageer dan hieronder, en wie weet kan ik op jouw vraag als eerste reageren.) Of kijk eerst eens bij mijn eerdere blogs, bijvoorbeeld:
- Moet het wel een boek zijn?
- Ondernemer met een writer's block? Neem een goede aanloop
- Maak je tekst sprankelender in twee simpele stappen

Ben je ondernemer of professional en wil je echt aan de slag met je eigen boek? Misschien is onze schrijfcoaching dan iets dan iets voor jou, net als voor deze ondernemers.

Maak je tekst sprankelender in twee simpele stappen

Als je actieve zinnen gebruikt, maak je je teksten levendiger en pakkender.
Veel mensen weten dat, en zullen niet snel een zin schrijven als: "Het succes van dit jurkje wordt verklaard door de trend dat vrouwen kiezen voor kleding die zowel op het werk als privé kan worden gedragen."
Passieve zinnen actief maken is een goede en snelle eerste stap op weg naar een boeiender tekst.

Maar wat vind je van de vernieuwde zin?
Laten we de wordt's eens schrappen en vervangen: "De trend dat vrouwen kiezen voor kleding die ze zowel op het werk als privé kunnen dragen, verklaart het succes van dit jurkje."

Een prima actieve zin. Toch? Ja, en toch.
Er is niets mis met deze zin. Maar je kunt hem heel makkelijk nog meer tot de verbeelding van je lezer laten spreken. En dat ga je vanzelf doen, als je één ding onthoudt.

Mensen houden van verhalen.
En we houden vooral van verhalen over mensen. (Ja, dat geldt óók in managementboeken en beleidsnota's.) We willen lezen over wat andere mensen doen, voelen en kiezen; over wat ze willen, dromen, of nastreven.

Het onderwerp van je zin, dat is waar de actie vandaan komt. Het is de aanjager, de hoofdrol, het personage dat de lezer moet bezighouden. Geef daarom, waar het even kan, de hoofdrol in je zinnen aan een mens van vlees en bloed. De vernieuwde zin hierboven is weliswaar actief, maar het onderwerp is 'de trend'. En we lezen liever over - mensen.

Je kunt deze wetenschap in een handomdraai toepassen:
"Vrouwen kiezen steeds vaker voor kleding die ze zowel op het werk als privé kunnen dragen. Daarom zijn ze dol op dit jurkje".

Dol op dit jurkje?
Ja, die rolde er spontaan uit toen ik 'de trend verklaart het succes van dit jurkje' herschreef onder mijn motto 'kies een persoon bij de persoonsvorm'. Zodra je kiest voor mensen in de hoofdrol, zul je, als vanzelf, ook andere zinsdelen levendiger beschrijven. Want trends zijn en verklaren, maar mensen voelen, beleven, bedenken en dromen.

Het mooie is bovendien dat je je woorden zo gaat kiezen dat ze precies bij je lezers passen.
"De trend is...", dat kun je tegen iedereen zeggen. Maar met mensen in de hoofdrol moet je kleur bekennen. "Daarom zijn wij dol op dit jurkje," schrijf je voor een groot vrouwenblad. "Vrouwen geven daarom graag honderdtachtig euro uit voor dit jurkje," zet je in een marketingrapport.

Nuance tot slot: maak van een tip geen harnas. Dat doe ik zelf ook niet, zoals je in dit blog kunt zien ;-).


PS - Als jij ondernemer of professional bent, en droomt van je eigen businessboek: misschien zijn onze trainingsmiddagen, schrijfcoaching en manuscriptbeoordeling dan iets voor jou!